Side 6 av 18

Storsæterfossen i Geiranger

17. juni 2018 / Bodil Dybevoll / 2 kommentarer

Storsæterfossen er ein av dei mest kjende fossefalla i området. Også i nasjonal samanheng blir den rekna for ein flott foss. Dette fordi det går ann å gå ned og bakom fossen. Det er eit mektig og fasinerande inntrykk å stå bak fossen og sjå dei enorme kreftene og høyre fosseduren.
Namnet har fossen etter Storesætra som ligg ca 200 meter lenger inne i Vesteråsdalen. På den setra har det ikkje vore drift sidan slutten av 1940-talet.

Utgangspunktet for turen til Storsæterfossen er ved Vesterås gard. Parkeringsplassen ved garden er til gjestene på garden. Parkering for turen til Storsæterfossen er ved Flydalsjuvet, Norsk Fjordsentrum eller i Geiranger sentrum. Vegen fram til garden er ein smal grusveg. Ta av hovudvegen ved Hole Hytteutleige.Vesterås gard ligg på ei fjellhylle 320 meter over fjorden og ca 4 kilometer fra Geiranger sentrum. Garden har vore i familiens eige sia 1600-talet og der er også funne spor etter mennesker heilt tilbake til steinalderen.
På garden var det gardsdrift fram til 1970-talet. No er der restaurant og hytteutleige om sommaren. Kanskje er dette Norges battaste restaurang? Det er høylåven fra 1603 som er ombygd til restaurant med tilhøyrande uteservering der ein kan nyte forfriskningar i luftige og spektaktulære omgivelser.
Bak garden ruver det 1500 meter høge Laushornet og på grunn av rasfaren åpner dei aldri garden før snøen har gått. Det er skilta til fossen fra parkeringsplassen som høyrer til garden.Også fra siste grinda (50m)før ein kjem opp til gardener det merka ei rås.
Denne turen går på rås, den er tydeleg og god å gå på og etterkvart kjem ein innpå den godt opparbeida steinlagte råsa, laga av sherpaer frå Nepal,og som var ferdig i 2014. På heile tuen ser ein Grinddalsnibba, 1636 moh, framfor seg.Ein ser fossen på avstand ei stund før ein er framme. Og den kan da sjå ganske stusseleg ut, men inntrykket forandra seg når ein kjem nær den.Siste stykke av turen går råsa rett unnabakken til eit grasplatå (540 moh). Der i frå er det steinlagt trappetrinn rundt berget og ned til fossen. Ved nedgangen til fossen står det oppslag om sikker ferdsel ved fossen. Dette er viktig at ein les og etterlever.

Turen ned dei steinlagte trappene og bak fossen er magisk. Den 30 meter høge fossen dundra forbi og lagar ein vegg av vatn og ein er like tørr. Kart over turen ligg på Ut.no: Storsæterfossen

GOD TUR!

Myklebustdalen – Stardalen

16. juni 2018 / Bodil Dybevoll / 2 kommentarer

Denne turen går gjennom Myklebustdalen i Gloppen kommune til Veiteberg i Jølster kommune. Dalen er ein U-dal med svært bratte fjellsider og ligg nord/sør fra Byrkjelo til Stardalen. Sandalsvatnet ligg i dalen med frodige jordbruksområde i begge ender.Turen starter ved grind ca 200 meter fra dyrka mark inst i dalen. Der er parkeringsmoglegheiter for fleire biler. Første del av turen, til Myklebuststøylen går på traktorveg. Turen er ein lett tur,10 kilometer og med ein høgdeskilnad på ca 300 meter.
Dalelva dundrar i dalbotnen ellers er det fuglane og dyra på beite som held ein med selskap.Myklebuststøylen er støyl for gardane Kobberstad og Myklebust. Det står no sju sel og fire fjøser på støylen, men fleire hustufter viser at det tidlegare har vore fleire sel og fjøser. Støylen var tidlegare truleg berre ein mjølkeplass, kalla «Gamlestøylen» og som låg lenger inn i dalen. Støylen vart flytta til der den ligg no på grunn av rasfare.
På Myklebuststøylen var det meieridrift frå 1885-1947. Meieriet er nyrestaurert og fungerer i dag som eit museum der ein kan få oppleve meieridrifta frå gamal tid. Dette må avtalast på førehand.Gamlestøylen ligg ca 1 kilometer lenger inn i dalen frå noverande støyl. Her har det vist spor etter ei hustuf, men desse er no sletta etter ras.Mange elvar som kjem ned fjellsidene samler seg i Dalelva. Den renn heile dalen og kan være stor og farleg. Det er lagt ut bruer så ein kjem seg trygt over. På denne turen gjekk vi over brua og fortsette på høgre sida av elva. Råsa var grei, men etter ei stund var vi usikre på om der kanskje var ei betre rås på andre sida. Ein må huske å stoppe opp og ta eit tilbakeblikk over turen som ein har tilbakelagt.Etter eit stykke på venstre side av elva kom vi til denne hytta. Den blir kalla Kalvehuset. Lite og sjarmerande og såg ut for at det var utført vedlikehald på taket så dette bygget står i mange ti-år.Lenger fram i dalen krysser ein kommunegrensa til Jølster og ein kjem til Skitnevatnet. Der er også ei hytte. Mens vi sat der å åt nista vår kunne vi tydeleg sjå fisken som vaka i vatnet. Dei som vil fiske må huske å løyse fiskekort.Denne turen fortset på høgre side av elva og snart har ein Bakkestøylen i sikte. I bakgrunnen ser ein dei mektige fjella bak Befringdalen.Rett før Bakkestøylen ligg Reinevatnet. Eit stort flott vatn der det også er fisk. No vassa/hoppa vi over elva og gjekk på venstre sida fram til støylen.Bakkestøylen ligg på det høgaste punktet i dalen, 600 meter over havet og på vatnskille mellom Stardalen og Myklebustdalen. Vidare frå Bakkestøylen går ein på tydeleg rås unnabakke og forbi nokre hytter som ligg spredt i terrenget rundt Leitevatnet. Etter kvart kjem ein ned på traktorveg som går ned til Veiteberg. Ein går langs Veitebergselva og passerer Gunnarstøylen.

Ein kjem ned i bygda like ved gardane på Veiteberg. Der er det ein lunneplass og god plass for parkering av biler.
Denne turen kan være ei utfordring angåande logistikken, men absolutt gjennomførbar.

Kart over turen ligg på ut.no: Myklebustdalen – Stardalen

GOD TUR.

Vedviknibba via Nibberåsa.

14. juni 2018 / Bodil Dybevoll / 0 kommentarer

Vedviknibba ligg ved vestenden på Hornindalsvatnet og toppen på Vedviknibba er 730 meter over havet. Det er mange alternativ å gå når ein skal bestige dette fjellet. Ein kan starte fra Tua/Stigedalen, Lindvika ved Hornindalsvatnet og fra Vedvika. Denne turen går i Nibberåsa og starter i Vedvika.
Den enklaste måten å finne utgangspunktet på er å køyre fra Mogrenda mot Heggjabygda. Etter den første beine strekninga, ta til venstre ved ferist. Etter 100 meter kjem ein til starten på skogsvegen. Der er oppslagstavle som beskriv fleire turer og parkeringsmogelegheiter.Første stykke av turen går på traktorveg/skogsveg langs ein flott steingard. Ein passerer to grinder og forset på skogsvegen. I det fjerne kan ein sjå ein del av terrenget ein skal gå i til Vedviknibba.

Etter ca 500-600 meter i skogsvegen skal ein ta til høgre. Det er merka med ein raud T på berget, starten på råsa er litt utydeleg så følg godt med.

Nibberåsa er bratt, men godt synleg i terrenget heile vegen. Det tyder på at mange går her. Mykje av turen går i lauvskog, men når ein kjem ut av skogen så er ein på snaufjellet og får storslagen utsikt.
Frå utgangspunktet til toppen er det knappe 3 kilometer og med ei stigning på ca 700 høgdemeter. Det er ikkje mange stidele på denne råsa. Men etter ca 50 min vanleg gange går ei rås til høgre. Føl ein den kjem ein til eit utsiktspunkt som blir kalla Bukkeskåra. Der har ein fin utsikt til vestlegaste enden på Hornindalsvatnet, den flotte badeplassen i «Vågen», gardane i Vedvika, Mogrengda og heilt til Eidsfjorden.
Ved utsiktspunktet må ein vise stor forsiktigheit. Der er fleire hundrede meter rett ned.
Etter kvart når ein kjem ut av lauvskogen får ein flott utsikt, først mot Eid og Eidsfjorden.På snaufjellet er råsa fremdeles tydeleg og merka med raude T-ar. Terrenget er lettgått og det er berre å nyte utsikten.Ein fin stor varde viser at ein er komt til toppen. Ta deg tid til å gå bakom varden både til høgre og venstre. Ein får storslagen utsikt mot Hornindalsvatnet, gardane og fjella i sør. I nordaustleg retning ligg Tua/Stigedalen med alle småvatna inn Fladalen.

Frå varden på toppen går ei fin rås mot vest og ein fin plass for å raste. Der har ein fin utsikt mot Nordfjordeid, Eidsfjorden, bygdene og fjella rundt. Ser ein godt etter i lidene ser ein mange setrar.

Turen er knappe 3 kilometer og har ei stigning på ca 700 høgdemeter.

Kart over turen: Vedviknibba via Nibberåsa

GOD TUR!

Utladalen og Vettisfossen

28. mai 2018 / Bodil Dybevoll / 0 kommentarer

Utladalen er ein av Europas djupaste dalføre, vill og vakker. Utladalen blir også kalla fossenes dal og det med god grunn. I tillegg til dei kjente fossefalla, Hjellefossen, Avdalfossen og Vettisfossen er her fem andre fosser i dette dalføret som strekker seg 2 mil fra Sognefjorden til vest Jotunheimen.

Gjennom dalen renn elva Utla som med sin flotte farge og høge volum held ein med selskap heile vegen til Vettisfossen.
Allereide ved den opparbeida parkeringsplassen og utgangspunktet ved Hjelle får ein sjå første fossefallet. Hjellefossen kjem frå elva Hjelledøla ei sideelv til Utla. Dette er den nederste fossen i dalføret.

På den store parkeringsplassen parkerer ein bilen gratis til ein er tilbake etter turen.Frå parkeingsplassen føl ein vegen forbi garden Hjelle og vidare til snuplassen. Ved snuplassen starter den gruslagte traktorvegen som blir kalla Folkevegen. Folkevegen blei bygd av lokalbefolkninga i Årdal på 1970- talet, og regnes som eit av norges største dugnadsprosjekt.

Utladalen Naturhus ligg under garden Skori ved Hjelle. Skori var eit gammalt gardsbruk som var i bruk fram til 1970- talet.
Det er stiftinga Utladalen Naturhus (Hydro Aluminium, Fylkelsmannen i S&Fj og Årdal kommune) som driv Naturhuset med utstilling og ein populær sommarkafe.
Naturhuset organiserer også skjøtselsarbeidet i heimre Utladalen, slik at kulturlandskapet framstår mest mogeleg som då det var gardsdrift i dalen.Turen vidare må berre nytast. Det er mange skilt langs vegen som fortel om kva plassane heiter og om historia i dalen. Det er bygd i alt fire gode og sikre bruer over elva.

Etter ca 1.5 kilometer ser ein Avdalfossen. Avdalfossen har eit fall på 173 meter. I kalde vintrar er her av og til fosseklatrara.
Fjellgarden Avdalen ligg på hylla over fossen. Der har det budd folk sidan 1598 og fram til 1962. Seinare har stiftinga Avdalen Gard og Årdal turlag restaurert garden som no er open for overnatting.

Etter ca 3.5 kilometer kjem ein til Hyljefossen. Dette er ikkje noke høgt fossefall men den ser ut for at den kjme ut av ingen ting. Den smyg seg gjennom eit trangt gjøl og ender i ein flott kulp. Det er rås fra vegen og ned til kulpen.
f
Like etter Hyljefossen og nokre høgdemeter stigning flater terrenget ut igjen og ein kan etter kvart sjå dei tre gardane i dalen.
Frå gamalt av og heilt fram til 1800-talet var heile Utladalen eit stykke utmark som høyrde til garden Vetti. Seinare kom Lauvhaugen og Flaten til, først som husmannsplasser, seinare som eigne bruk.

Den første garden ein kjem til er Flaten.Lauvhaugen ligg litt lenger opp i bakkane.Namnet Vetti betyr noke slikt som «eventyrleg». Og har ein vore inn dalen og sett garden kan ein forstå sammenligninga til eit eventyrlandskap.
Edvard Grieg uttalte i si tid at han vart 10 år yngre for kvar gong han besøkte Vetti. Garden har husa mange andre kjende folk også, som Nansen, Slingsby og Dronning Sonja.
Dei restaurerte bygningane på Vetti Gard har røter heilt tilbake til 1100-talet. Gamle kjelder fortel at der var åkerbruk og korndyrking på Vetti i år 1120. Etter svartedauden låg garden øde. Den noverande Vetti slekta kom til garen i 1714 og har vore bufaste der til fram på 1980-talet.

I dag er Vetti Gard Turiststasjon ein sommaropen gard. Garden tilbyr overnatting, og har i alt 20 senger. Der er også mogelegheiter for ekstra senger/madrasser på låven. I sommarsesongen er der også matservering på garden.
Turen vidare frå Vetti Gard Turiststasjon og til Vettisfossen går på rås. Det er merka med skilt ut fra garden. Råsa er tydeleg og i det bratte partiet ned til elva er det sett opp tau som er gode å holde i.
Ein høyrer fossen lenge før ein ser den. Og med sine 275 meter i fritt fall og ei total høgd på 370 meter er Vettisfossen Nord Europas høgaste uregulerte fossefall. Den er også kåra til Norges vakraste foss.

Kart over turen finn ein på ut.no: Ville Utladalen og rolige Vetti

PRØV DENNE FLOTTE TUREN I VILT OG VAKKER NATUR. DU VIL IKKJE ANGRE.

Brandsøyåsen i Florø

17. mai 2018 / Bodil Dybevoll / 0 kommentarer

Brandsøyåsen ligg på Brandsøya, like i nærheita til sentrum av Florø , Norges vestlegaste by.

Brandsøyåsen er den viktigaste fotturområdet i Flora kommune, då den fungerer som nærturområde for om lag 80% av kommunen sine innbyggjarar. Frå toppen, som ligg 286 moh, har ein flott utsikt over Florø by, fjell, fjord og alle dei flotte øyane i vest.

Det er stiar til toppen av åsen frå mange kantar. Ikkje alle stiane er merka, men dei fleste løypene har tydeleg sti og det er lett å finne fram.
På ut.no ligg det andre alternativ til vegvalg.
Aust på Brandsøy, like ved Rv 5, er det laga til flott parkering. Der er det også busstopp.

Denne turen starter her ved parkeringa aust på Brandsøya og heile turen til Solheim er ca 4 kilometer.
Kart over denne turen finn ein på Ut.no: Tur over Brandsøyåsen fra Brandsøy parkering til Solheim Frå parkeringsplassen går det asfaltert veg til toppen av åsen. Dette gjer at det er moglegheiter også for dei med sykkel. barnevogn og rullestol å ta seg fram til dette flotte turmålet.
Like etter bommen kjem ein til krysset der stien tek til høgre. Stien er flott tilrettelagt med grus i våte partier og bruer over elvar.
At dette er eit populært turområde viser den store slitasjen i terrenget.

Etter kvart som ein kjem over skoggrensa blir det ei fantastisk utsikt. Frå venstre på bildet under ser ein Norddalsfjorden, Klavfjorden og Solheimsfjorden.Også vestover er det flott utsikt mot alle småøyane som ligg spredt i Florabassenget.
Like ved tv-sendaren på Brandsøyåsen står Oppturvarden, også kalt Fylkesvarden. Denne vart bygd i friluftslivetsår i 2005. Kvar av kommunane i fylket har ein stein i varden, dei er merka med kor dei kjem fra.
Ved tv-sendaren er det bygd gapahus og laga til med bord og benker. Her kan ein nyte utsikta og nista si.Frå toppen av åsen gjekk min tur mot Solheim. Det var brattare terreng, men der var godt tilrettelagt med stein trapper bygd av dyktige sherparar. Ved stidele gjekk eg ned langs Kvernhuselva og til Tufleskardet.
Når ein kjem så langt ned at ein ser bolighus skal ein ta til venstr over brua og vidare til parkeringsplassen på Solheim.

PRØV DENNE TUREN VEST I FYLKET VÅRT.

Den gamle kyrkjevegen i Hjelledalen.

2. mai 2018 / Bodil Dybevoll / 0 kommentarer

For dei som budde på nordsida av Hjelledalen var det denne gamle ferdselsvegen som vart brukt når dei skulle til Hjelle på handel, til kyrkja på Fosnes eller hadde andre ærend ut av bygda.
Dei fleste suser no gjennom Hjelledalen på veg aust- eller vestover med fokus på asfalten og gulestripa.
Ta denne rolege turen og sjå Hjelledalen frå ein ny vinkel.
Turen går fra Hjelle til Nygård og strekninga er ca 3,5 kilometer.
Utgangspunktet er ved den smale brua som går over elva Hjelledøla. Her tek ein til høgre innover forbi det gamle skulehuset. Finn parkering på sør sida av elva eller ved Hjelle skule og barnehage når der ikkje er skuleaktivitet.

Den gamle skulen var eit av dei første skulehusa som vart bygd i Oppstryn. Her var det skule fra 1882 – 1975. Det var skule for Hjelle, Enebakk, Sigdestad, Glomnes, Vollsnes og Bolstad.
Skulehuset er no i privat eige og blir leigd ut til turister.I tillegg til fin turveg blir vegen også brukt som tilkomstveg til dyrka mark på jordet som ligg ovanfor grustaket, Vollsnes.
Langs stien er det sett opp plakater med informasjon om dei forskjellige plassane.

Ved grustaket har det tidlegare vore eit stort jorde i høgd med det ein kan sjå bak grustaket. På 1970 talet då heilårsvegen over Strynefjellet vart bygd, vart det sett opp asfaltverk her. Det var god tilgang på grus og mykje grus vart tatt ut. Vidare frå grustaket går stien langs elva. Denne stien blir brukt av elevane ved Hjelle skule når dei har uteskule/undervisning i Bombeneset. På veg opp stien kan ein sjå ein målestasjon som måler vass standen i elva.På høgre sida, like før ein kjem i Bombeneset, kan ein krysse elva på Kleivabrua og kome bort på vegen igjen som går til Hjelle. Tek ein turen over elva finn ein plakater med kulturhistoriske opplysninger.
Det første ein kjem til om ein tek turen over brua er Truskeverksvingen. Her stod truskeverkhuset til det vart tatt av uksefonna i 1979. Truskeverket vart etter det flytta til Folven.
Går ein vidare på vegen mot Hjelle kjem ein til Mykjedalane. Her blei steinmasser fra arbeidet med Hjelletunellen tippa i 1974-1975. Under steintippen ligg den eldste daterte kornåkeren i Sør-Norge. Den er datert til å være frå ca år 2200 f.Kr., altså frå slutten av steinalderen. Her er også funne spor etter busetnad frå rundt yngre bronsealder. (Kilde: plakat, Oppstryn skule og barnehage).
Denne avstikkeren er fin å ta på tilbaketuren om ein går tur retur Nygård.

Bombeneset har namnet sitt etter matbomber. Før i tida når folket på Bolstad arbeidde på markene hadde dei matpausane på denne plassen. Her står ei utelade som er flott restaurert og som Hjelle skule og barnehage brukar i si undervisning ved uteskulen. Utelada har fått namn etter ein tidlegare eigar. I terrenget bak utelada er eit flott område der elevane får utfolde seg og være kreative i leiken. Her har dei også epletre, pæretre og plommetre som dei haustar frukter av. I tillegg har dei åker i området der dei dyrkar poteter og grønnsaker.
I Bombeneset var det i tidlegare tider ein husmannsplass. Ein kan framleis sjå murar etter ei gammal utelade som stod her. Den vart tatt av fonnvinden etter uksefonna i 1979.Fra Bombeneset går turen vidare på traktorveg til Bolstad. Her ligg fleire gardstun i klyngetun.
Den raude stova på bildet er huset der far til komponisten Per Bolstad kom fra.På turen har ein fin utsikt til dei mektige fjella i Oppstryn og Hjelledalen. Og med bøndenes raude lader, grønande marker, snødekte fjell, blå himmel og fuglekvitter er det berre å nyte turen. Denne turen stopper ved Nygård camping, ein av fleire overnattingsplasser i Hjelledalen. På Nygård camping har dei hytter, bobilplasser og teltplasser.

Turen fra Hjelle til Nygård er ca 3,5 kilometer.

Kart over turen ligg på ut.no: Den gamle kyrkjevegen i Hjelledalen

GOD TUR!!

Den Trondhjemske postvegen fra Ljøen til Ljøkaia

3. april 2018 / Bodil Dybevoll / 1 kommentar

Den 700 km lange postvegen fra Bergen til Trondheim gjekk opp- og nedoverbakkar, over fjellovergangar, kryssa fjordar, vatn og elvar. Det var ikkje noko enkel tur og både hest, robåt og føtene vart nytta når posten skulle fram. Postvegen var den første opparbeida ferdselsvegen fra Indre Nordfjord til Sunnmøre. Dagens Rv 60, fra Grodås til Hellesylt, følgjer på lengre strekningar same trase som postvegen. Posten kom til Hellesylt frå Grodås gjennom Langedalen og ned like ved Hellesyltfossen . Frå Hellesylt til Ljøkaia, ei strekning på ca 5 km, vart det nytta robåt.

Postvegen frå Ljøkaia opp bakkane heldt på å gå tilbake til naturen og i dei seinare åra har det blitt utført mykje restaureringsarbeid på kaia og vegen. No er skog fjerna, grøfter renska og murar reparerte. Det er no blitt ein veldig fin turveg.

Utgangspunktet for turen er ved utsiktsplatået på Ljøen.  Allereide fra første steg er det panoramautsikt til Sunnylvsfjorden, Korsfjorden og inngangen til Geirangerfjorden.

På Ljøen er det tre gardsbruk. Ljøbakken , Øvre Ljøen og Nedre Ljøen.
Postvegen går rett gjennom tunet på Ljøbakken. Ein krysser gardsvegen, går på høgre sida av bolighuset og vidare ned bakkane.Vegen er tydeleg og ikkje vanskeleg å finne. Eit stykke ned i bakkane, krysser ein gardsvegen og fortset mot det gamle skulehuset. Der var skule for barna på Ljøen til 1949. No er skulehuset i privat eige.Postvegen går gjennom skulehussvingen og ned bakkane til Nedre Ljøen der ein passerer huset i gamle tunet på venstre side.
   Det var brukarane på Nedre Ljøen som var tilsett som postberar og som hadde ansvaret for etappen mellom Hellesylt og Sløgstad i Stranda.
I 1962 opna eit nytt ferjefritt samband fra Hellesylt via Ljøen til Stranda. Før den tid var postvegen det einaste vegsambandet gardane på Ljøen hadde med omverda. Løypestreng, som ein framleis kan sjå spor etter, var viktig hjelpemiddel for å frakte varer og melk mellom gardane og sjøen.

Området ved Ljøen har rik edellauvskog og lokaliteten er ein viktig del av dei gamle skogane som strekkjer seg samanhengande på vestsida av Storfjorden og Sunnylvsfjorden.
Har ein augene med seg og fær stille fram er det godt mogeleg å få auge på små søte ekorn. Eg såg fleire på min tur.På turen ned bakkane står det mange skilt. Som Smiesvingen, Furuhaugkviesvingen, Oppkomsvingen, Brautene og Lindekroken. Det er koseleg med skilt, men enda koselegare om der hadde vore litt tekst som fortalde litt om historia bak namna på skilta. Dette er noke som er aktuelt mange plasser.På turen ned bakkane ser ein spor i frå tidlegare busetnad. Det har vore mange småbruk og plasser i den bratte fjellsida. Heilt tilbake til 1600 talet er det funne spor etter busetnad. Dei fleste har blitt fråflytta etter ras eller fare for ras og fonner.
Bildet under viser murar etter busetnad på Lindane. I 1893 kom det ei fonn av snø,stein og vatn og sopa husa på fjorden. Ei mor og ei lita jente overlevde raset. Ljøkaia er nær knytt til Den Trondhjemske postvegen og har dei siste åra gjennomgått betydeleg restaurering. Kaia vart opna i 1919 etter ein byggeperiode på 6-7 år. På kaia ser ein restane etter løypestrengen som frakta varer opp og ned bakkane.
Fra Ljøkaia ser ein godt over til Lundaneset der Matvika, ein fråflytta gard, ligg rett bakom. Lenger ut Sunnylvsfjorden, på aust sida ser ein den fråflytta grenda Oaldsbygda.
Området rundt Ljøkaia er eit idyllisk nausmiljø. Der er også ei privat hytte og alle som ferdes i området må respektere privat grunn.
På ovanforsida av det raude naustet går postvegen til postvøren. Det var der postbåten som kom fra Hellesylt la til.Området ved Ljøen ligg i verdsarvområde Vestnorks fjordlandskap som vart innskrive på UNESCO si verdsarvliste i 2005.
Det er sett opp ein plakett på ein stor stein under Ljøfossen.Under Ljøfossen har det lege ein liten plass med namn Ljøfoss. Her var det busetnad til slutten av 1800 talet.
Ein av dei som voks opp her var Nils Andersen Liaaen, skipsbyggar og industieigar. Han etablerte eit skipsverft i Ålesund i 1861. Dette verftet overtok sonen Anders, og bedrifta vart til A.M Liaaen, ein gang den største arbeidsplassen i Møre og Romsdal.
På Ljøfoss var det slåttemark til tidleg på 1980-talet, no er det brukt til beite.
Etter å ha gått turen fra Øvre Ljøen til sjøen passer det fint med ein rast her. Turen går same vegen tilbake og dei 320 høgdemeterane og knappe 2 kilometerane opp bakkane må ein berre nyte.

Kart over turen ligg på ut.no: Den Tronhjemskepostvegen fra Ljøen til Ljøkaia

GOD TUR!

Mardalfossen i Romsdal

8. mars 2018 / Bodil Dybevoll / 0 kommentarer

Mardalfossen er Nordeuropas høgaste fossefall. Fossen har ei total høgde på 655 meter, det øverste frie fallet er på 297 meter.

Eikesdal, ei bygd i Nesset kommune i Romsdal, ligg i sørenden av Eikesdalsvatnet og bygda fekk så seint som i 1991 vegutløysing. Før den tid var bygda tilgjengeleg kun med båt på vatnet, ferge eller slede om vinteren.
Eikesdalsvatnet, som ligg 26 moh, er den største innsjøen i Møre og Romsdal og vatnet er 18 km langt og 155 meter på det djupaste. Høge fjell som rager opp i 1700-1800 meter omkranser vatnet.
Det er ca 80 innbyggere i bygda og dei fleste driv med jordbruk, skogbruk og turisme. Den mest kjende serverdigheita er det høge fossefallet Mardalsfossen.
Den gamle ferga «Mardøla» er bygd om og cruiser Eikesdalsvatet med turister om sommaren.
Les meir fakta og opplysninger om Eikdsdalen her: EIKESDALEN

Mardalsfossen har vore ein turistattraksjon frå 1870-åra. Før den tid var det stort sett berre bygdefolket som vist om denne naturperla.

I naturvernåret 1970 vart det vedteke at fossen skulle utbyggast til vasskraft og dette førte til store demonstrasjonar kalt «Mardølaaksjonane». Resultatet av vedtaket vart at fossen vart stengt, men kvart år i perioden 20 juni – 20 august blir slusene åpna og vatnet kan fosse fritt ned fjellsida.

Til Mardalen er det skilta fra Eikesdalen og vegen inn er bomveg. Ved utgangspunktet er det gode parkeringsmoglegheiter og her finn ein også rastebenkar, kiosk, toalett og informasjon om fossen og området.
Turen opp til fossen er enkel å gå. I 2012 stod ein ny turveg til fossen ferdig og da fekk publikum ein heilt ny turoppleving. På deler av turen til fossen kan ein ta med barnevogn. Turen er ca 2 kilometer og ein bruker ca 30 -45 minutter opp.
Fra utgangspunktet ser ein fossen i det fjerne.

Eikesdal er kjent for sitt gode og varme klima, med relativt lite nedbør. Varmekjære tre som alm og hassel kan ein sjå overalt i dalen og langs vatnet. Hasselskogen er Norges største og hadde tidlegare stor verdi for bøndene i bygda. Nøttene var etterspurde og vart eksporterte til heile landet.

På vegen oppover finn ein informasjonstavler som informerer om plantar, dyr og fuglar som lever i dette frodige urskogliknande landskapet.

Mardalen er verna som naturreservat og det er strenge restriksjonar på bruken av området. Det er likevel rom for å bruke området til kulturopplevingar. Like ved brua som krysser Mardøla er der ein rasteplass der er det laga til med amfi. I fleire år har Mardalskonserten vore arrangert under Eikesdalsdagane.Etter ca 1,8 km krysser stien Mardøla på ei flott trebru. Her i fra ser ein den mektige Mardalskatedaralen godt.

Siste stykket inn til fossen går på sti i steinur oppover mot morenerygg på venstre side av fossen. Anbefalt antrekk for dei som vil ha nærkontakt med fossen er badebukse eller regnklede.

Etter besøket ved fossen anbefaler eg å ta turen over fjellet til Sunndalsøra. Les meir om den vegen i link under.

AURSJØVEGEN

NORGES BESTE OMVEIER

NYT TUREN OG NATUREN!!

Vetvika, perla på Bremangerlandet

18. november 2017 / Bodil Dybevoll / 1 kommentar

Vetvika er grenda som vender beint ut mot storhavet på nordvest sida av Bremangerlandet. Den mjuke og kvite silkesanden langs den hesteskoforma bukta er noke av det nærmaste ein kan kome sydenstemning her på berget. Vetvika har høge fjell på tre kantar og nedetter desse fjella stuper kastevindane seg brått og uventa. Nåde den som då ligg ut på vika i liten båt. Tragediane har vore mange i denne vesle bygda. Store bårer, kastevind og snøskred har tatt mange menneskeliv.
Det har vore tre gardsbruk i Vetvika. Solheim, Vetvik og Vollen. Dette var storgardar i Vestlands målestokk. På det meste var det mellom 30-40 personar som budde her. Folket måtte arbeide for føda. På markane var det mest like mykje stein som strå. For å få avlinga i hus var alt gardfolket og sju-åtte tenarar i sving frå tidleg i juli til seint i oktober. Det var lang veg til meieri, anten dei rodde eller for over fjellet, så all mjølka måtte kinnast og ystast til smør og ost. Meieriprodukta vart sendt til Bergen og produkta hadde særs god kvalitet.
På garden Solheim hadde dei 120 mål innmark, og i fjøsen hadde dei tjue kyr og eit hundretals småfe.
Havet gav også matauk. Om sommaren fiska dei laks og om vinteren gjekk torskestimen tett utanfor stovedøra. Men med storhavet som nærmaste nabo var det farefult på fiske.
I 1890 vart det av amtet løyvd pengar til bygging av naudhamn med molo i Vetvika. Moloen stod ferdig tidleg på 1900-talet. Ein kan i dag sjå restar etter denne på sørsida av bukta.
Med den lange vegen over fjellet og den lunefulle sjøvegen var bygda ofte isolert fra omverda. Ein gong var folket i Vetvika isolerte i heile 16 veker.
Husa blir no nytta til fritidsboliger.

Turen til denne vekkgjøymde perla startar ved Svarstad på Bremangerlandet. Eit lite skilt i vegkanten når ein køyrer Rv 616 langs Dalevatnet viser veg til merka parkeringsplasser som ligg like forbi bolighusa.
Første del av turen går på grusvegen som går til tv-sendaren på Steinfjellet. Føl grusvegen dei første 3 kilometerane og til ca 420 moh.
Etterkvart som ein plukkar høgdemeter opp Svarstaddalen får ein fin utsikt tilbake til bygda Svarstad og Dalevatnet.Når ein nærmer seg himmelsjå og har passert eit par knappe svinger tek ein av til venster ved skilt og går vidare forbi ei hytte. Stien, som er tydeleg i terrenget, er no merka med raude stikker over eit myrlendt terreng. Etter ca 1 kilometer deler stien seg. Det mest vanlege er då å ta til venstre, og gå over høgda nord for Karihaugen.

Vi hadde lenge snakka om å ta denne turen og denne dagen var vi spente og klare for å endeleg kome oss til Vetvika. Vi var så ivrige og nyskjerrige at vi gløymde alt vi hadde lese om vegbeskrivelse og stidele.
Så i god fart i det lettgådde terrenget og den tydelege stien såg vi ikkje stidelet og fortsette over bakkekanten til vi såg det flotte Fåvatnet. Da vi oppdaga at vi hadde gått forlangt vart vi einige om at vi tok turen motsatt av det som er mest vanleg.
Fåvatnet (393 moh), eit aldeles nydeleg vatn med mange mogelegheiter for teltliv og fisking. Utsikta var flott. Her ser ein mot Vågsøy og Stadlandet. Turen går vidare mot Hellerane. Her står det tre sel og ein ser murer etter fleire bygninger.Fra Hellerane går stien litt nordaustover før ein går ned Fonneskaret og Setredalen. Siste nedstigninga går gjennom Ura. No ser ein storhavet og Solheimsvatnet som nesten går i eit. Solheimsvatnet ligg ca 4 moh. Vi gjekk turen tidleg på dag i slutten av august og da er skuggane lange av dei høge bratte fjella.

Eit speilblankt Solheimsvatn og tilbakeblikk mot Ura. Langs Solheimsvatnet er terrenget stedvis vått. Nyt opplevelsen av all fisken som vaker i vatnet.Nede ved Osen ser ein Nordsjøen som var folka i Vetvika sin nærmaste nabo i storm og stilla. Om sommaren kan ein kome til Vetvika også via sjøvegen og mange fritidsbåterer ankrer opp for å nyte denne perla.Vel framme i Vetvika er det berre å setje seg ned og nyte plassen, havlufta, stillheita og sola. Om ein ikkje har for høge krav til badetemperaturen har ein ei sydhavsliknande badestrand å boltre seg på.
Bildet under er teke fra Vollen og ein ser bolighuset på garden Vetvik som ligg heilt på sørvest sida av bukta. Litt forbi Vetvik ligg gravplassen og enda lenger ute ligg moloen.
Mange tek turen til Vetvika om sommaren og har med telt for overnatting.
Veiret var ei viktig årsak til at Vetvika i 1923 fekk eigen gravplass. Dette er ein av dei minste gravplassane i landet. Etter at dei fekk gravplass kunne folket i Vetvika sjølve ordne med gravlegginga, mens presten stod for jordpåkastinga når det høvde for han. Berre eit par ti-år etter at gravplassen vart teken i bruk, flytte folket fra Vetvika. Derfor er berre ni mennesker gravlagde der ute og alle er menn.

Etter å ha nytt nokre timer i sola er det på tide å tenkje på heimvegen. Vi får no ei oppstigning på ca 500 høgdemeter. Turen starter rett bak huset på Vollen og går i grasdekte bakkar og steinur opp Vikabakkane. Stien er merka med raude stikker.Oppstigninga er bratt og travel og pauser er påkrevd. Då har ein rikeleg anlednig til å nyte synet av vika før ein fortset i slakare terreng inn Vetvikdalen.
På bildet under ser ein ned til eit av sela på Hellerane og til der stien går når ein går til Solheimsvatnet. Også fin utsikt mot Måløy og Holvika på andre sida av Fåfjorden og Vågsfjorden.Terrenget er lett å gå i når ein er komt opp bakkane. Stien fra Vetvika går innover på nordsida av Karihaugen og snor seg ned til stidele som ligg i høgre hjørne på bildet under. Grusvegen tilbake til Svarstad er enkel.

Turen fra Svarstad til Vetvika er ca 8 kilometer kvar veg.
Kart over turen (motsatt veg) ligg på Ut.no: Vetvika, eit naturhardt paradis.

GOD TUR!!!

Den trondhjemske postvegen Sjøholt – Ørskogfjellet

25. oktober 2017 / Bodil Dybevoll / 0 kommentarer

Den Trondhjemske postvegen går gjennom fylka Hordaland, Sogn og Fjordane, Møre og Romsdal og Sør-Trøndelag. Postvegen kryssar grensa til Møre og Romsdal i Kjellstadlida før den går ned Langedalen til Hellesylt. Fra Hellesylt vart posten rodd med båt til Nedre Ljøen før den vart frakta over Ljøbrekka. Der ifra vidare ned Strandadalen og til Strnda. Fra Stranda vart posten rodd langs Storfjorden til Amdam og så nokre kilometer i kupert terreng til Sjøholt. Fra Sjøholt gjekk det motebakka igjen over Ørskogfjellet til Vestnes.

Mykje av den opprinnelege trasen til postvegen fra Bergen til Trondheim er teken vare på, men mykje er også gått tapt i utbygging av nye vegtraser, gardsbruk som har pløgt den ned og av andre inngrep i terrenget.
I nasjonal verneplan for vegar,bruer og vegrelaterte kulturminner er tre parsellar valt ut i tre fylker som skal representere den 695 kilometer lange vegstrekninga, innkludert 150 kilometer kryssing av fjordar og vatn. Parsellane går gjennom ulike slag landskap og dei skal vise utforminga postvegen fekk.
I Møre og Romsdal gjeld det ei 5 kilometer lang strekning over Ørskogfjellet i Ørskog og Vestnes kommunar.
I Sogn og Fjordane gjeld det strekninga mellom Postvåg i Halsvik og Rutledal i Gulen. Denne strekninga går 13 kilometer på land og ca 20 kilometer over fjorden.
I Hordaland gjeld det ei 8 kilometer lang strekning i Lindås.

Turen eg skal skrive om her går fra Sjøholt til Ørskogfjellet og ut gangspunktet er ved Ørskog kyrkje. På første delen av turen går ein berre delvis der postvegen gjekk.
Frå Ørskog kyrkje følg Elvastien på sørsida av Ørskogelva/Storeelva.
Elvastien vart bygd i 2011 og går på sørsida av Ørskogelva. Ein starter ved Kyrkjebrua og går mot Steinholtbrua. Elvastien ligg på matrikkelgarden Ørskog. Både kyrkja, gravplassen og prestebustaden ligg på garden. Ørskog gard har også gitt namn til kommunen. På nordsisa av elva ligg garden Sjøholt, fordelt på mange bruk.
Turvegen langs elva er universelt utforma med asfalt, ledekant for blinde og det er lite stigning.

Langs Elvestien er det lagt tilrette for gode møteplassar med bord, benker og grillplass. Elvaløa er reist i tradisjonell grindeløeteknikk og der er benker og bord.
Jørund Smed (Jørund Erling Amdam 1924-2003) har laga skulpturane som står langs Elvestien.
Fra Elvestien går tuen vidare over Steinholtbrua og mot Gamlebanken. Følg så undergangen og ta til høgre opp trappa. Da er det berre å legge i veg på gang og sykkelvegen som går paralert med E39. Etter vel 1 kilometer, tek ein av til mindre veg (gamlevegen) ved Lande og føl den i ca ein kilometer.


Like før E39 (Ålesundvegen) tek ein opp bakken ved boligfeltet Pina. Der står postvegskilt i vegkanten. Gå opp bakkane og til innmarka på garden Gjerde. Her er Den tronhjemske postvegen tydeleg i terrenget. Når ein går ut av innmarka går postvegen over til fin grusveg. Føl den til den raude gamle utlada og over i smalare rås eit stykke.

Den trondhjemske postvegen over Ørskogfjellet vart utstukken i 1787 og arbeidet vart påbegynt same året.

Etterkvart går vegen i ein knapp venstresving opp langs dyrka mark.Gå forbi grinda og eit lite stykke opp bakken. Vær obs for her er det lett å gå for langt. Ved eit lite uthus, på venstre sida, skal ein ta til høgre der den grøne stolpen står (sjå bilde). Her er det dårleg med grind så ein lyt klive over gjerdet.

Vidare går postvegen i slakt terreng med ein del vegetasjon i trasen. Eg kjende av og til på usikkerheita om eg var på rett veg, men eg såg etter spor i terrenget og når det dukker opp ei bru over denne grøfta blir ein heilt sikkerpå at ein er på rett veg.

Ved Tverrelva står ein stein som fortel at brua vart bygt i 1831. Den vart restaurert i 2013.
Den tronhjemske postvegen er ein historisk turveg. Det er dugnadsarbeid frå Ørskog historielag som ligg i botn for alt arbeidet som er gjordt på den gamle postvegen i samarbeid med Ørskog kommune og Sunnmøre friluftsråd.

Etter Tverrelvbrua går postvegen vidare på sti i småskog. Når ein nærmer seg E39 kjem ein fram på eit skogsholt som i dei siste åra er hogge for granskog. No er det åpent landskap. Entreprenørane har rydde fint etter seg så trasen ligg der uberørt. Gå Singlarbakken ned til E39 og kryss rett over den og inn på grusvegen.

Når ein kjem inn på postvegen etter å ha kryssa E39 ser ein skilt som henviser til andre turmål i området, Kvanndalsetra og Dynjafossen.

Dynjafossen er eit turmål langs vegen som går til Kvanndalen. Ved ei bru tek ein av og går 300 meter før ein er ved fossen. Namnet har fossen fått av at ved stor vassføring kan høyre «dynjinga» (fosseduren). Når det er lite vasssføring kan ein gå bakom fossen.Postvegen vart bygd etter det franske prinsippet, som vil sei å bygge veg i mest mogeleg rette strekningar. På vegen mot Haugsetra er det ei rett strekning på 2 kilometer.Når ein kjem opp på grusvegen ved Haugsetra føl ein den ca 800 meter til parkeringsplassen ved Fjellstova.Turen fra Ørskog kyrkje til Fjellstova på Ørskogfjellet er 8,5 kilometer og har ei stigning på ca 400høgdemeter.