Kategori: Setrar / Støylar (Side 1 av 7)

Støylstur i Gloppen

3. februar 2024 / Bodil Dybevoll / 0 kommentarer

DEI LIGG DER SOM PERLER PÅ EI SNOR.

32 støylar, i Gloppen kommune, frå Føleide til Utvikfjellet. Alle på vestsida av Rv 60.
Ideèn til denne turen kom da ein deltaker på tirsdagsturane nemde alle støylane som ligg i lida vest på Utvikfjellet. Interessa var tent og kart vart studert. Nytt terreng skulle utforskast.

I planlegginga målte eg distansen til ca 45 kilomerter og utgangspunktet var å ta turen over 3-4 dager med full oppakning og overnatting under åpen himmel, midtsommars. Men planar kan ofte være litt for ambisiøse og må endrast. Eg fant ut at eg ikkje kunne utsetje helsa mi for påkjenninga med å gå med tung sekk over så lang tid.
Turen vart gjennomført med dagstursekk og over to dagar. Eg var så heldig at eg kunne planlegge med overnatting i bobil ca halvvegs.

I planleggingsfasen såg eg at dei fleste av støylane låg på ca 500-600 moh. Der er mange skogsvegar og eg planla å bruke dei der det vart det enklaste vegvalet.
Utsikt er kjekt når ein går på tur. Denne turen gjekk i ein del skogsterreng, men på Haugsvarden 862 moh og Himmelsjå 843 moh hadde ein fin utsikt mot bygdene, fjordane, vatna og fjellheimen rundt. Også frå Kålsstøylen og resten av turen vart det fin utsikt.

Dei fleste av støylane har namn etter gardane som dei høyrer til. Når ein køyrer igjennom bygda etter turen og følger med på kartet så veit ein kva støyl som høyrer til kvar einskild gard.
Det var slutt med støylsdrift på dei fleste støylane rundt 1950-60 talet.
Ein kan lese om dei einskilde støylane på Kulturhistorisk leksikon.

Eg har valgt å ha med berre eit bilde frå kvar støyl. Det beste inntrykket av støylane og utsikta får ein om ein besøker plassen.

Frå bygda er det til mange av støylane heilt eller delvis skogsbilvegar (bomvegar) og derfor mykje enklare å ta seg fram til støylen no enn då det var aktivt støylsdrift.

Utgangspunktet for turen min var Føleide ca 210 moh, der skogsvegen til Dimma starter.
Dei to første støylane var Ryestøylen og Føleidestøylen. Desse to støylane ligg tett og ikkje med noko skilje mellom.

NEDRE DIMMA.

ØVRE DIMMA.

Turen frå Dimma gjekk vestover for å treffe stien til den populære toppen Haugsvarden 862 moh. På denne toppen er det fott utsikt nordvestover mot der Gloppefjorden og Nordfjorden møtes og vidare ut Hunvikfjorden. Vi ser tydeleg Anda flyplass, Devik og Hestenesøyra og Indre Åsane på nordsida av Nordfjorden.

Frå Haugsvarden gjekk turen unnabakke i tydeleg rås. Denne blir også nytta som sykkelsti og ved Lomvatnet kjem ein seg enkelt over myrane på oppbygd sti.

Frå Skorstøylen til Almsstøylen (565 moh) er det fin skogsrås og det er lite høgdeforskjell.

VAMBESETSTØYLEN.

Frå Austreheimstøylen gjekk turen vidare til Holvikstøylen. Holvikstøylen låg tidlegare i Bjørndalen. Segna seier at dei flytta fordi dei var så sterkt plaga av bjørn.

Neste støyl på ruta er Leirstøylen som ligg i lavlandet, ca 310 moh. Dette er ein nydeleg støyl som ligg ved Leirelva. Støylen høyrer til garden Evebø.
Nokre år rundt 1900 hadde dei kyrne sine på Åsane på nordsida av Nordfjorden. Då rodde dei dit og henta mjølka. Seinare hadde dei kyrne sine på Holvikstøylen.
Gamlevegen frå Breim gjekk her når dei ikkje brukte båt på vatnet.

Første dag av turen vart avslutta i Bjørndalen. Fram her er det fin veg og eg var så heldig at eg kunne planlegge med overnatting i bobil. Det gjorde godt for ein sliten kropp å kome i «hus» og få dusj og mat.
Spenninga var stor for neste dag, då hadde veirmeldingane snudd og det var meldt regn.

DAG 2 AV STØYLSTUREN

Dag to av turen starta med regn og regnbyger. Det var likevel ikkje eit alternativ å avbryte turen. Har ein varme og tette klede er det ikkje noke problem å gå på tur i regnveir. Eg var heldig, bygene gjekk rundt meg og eg fekk ikkje regn før siste kilometeren.
Frå parkeringsplassen i Bjørndalen gjekk turen først på skogsveg, etterkvart tok eg av til stien som går over Himmelsjå. Det vart nokre høgdemeter eksta, men likevel det beste vegvalet. Stien over Himmelsjå var fin å gå. Og wow for ein utsikt.
Det var spesielt å sjå bygeveiret som gjekk alle andre plasser enn der eg var.

Den første støylen eg plukka på dag to, var Hunskorstøylen. Etter Himmelsjå følgde eg stien eit stykke mot Storevarden. Etterkvart dreia eg unnabakken «på laust» og fann støylen ved elva uten problem.
Eg bruker Norgeskart Friluftsliv og då har ein god kontroll på kor ein er i terrenget.

HUNSKORSTØYLEN.

Frå Dalsstøylen til Kålsstøylen var der sti, sjølv om den ikkje var teikna inn på kartet. Ein går omtrent i same høgd heile tida.

DALSSTØYLEN.

KÅLSSTØYLEN.

På Hetlastøylen møtte eg Norunn, ho som gav meg ideèn til turen. Det vart ein lang og koseleg prat med ein slektning. Frå Hetlastøylen og vidare mot aust åpna terrenget seg og det vart meir utsikt. Eg brukte skogsvegane og det vart berre små avstikkara i terrenget for å kome innom støylskviene.

FLØLOSTØYLEN.

ØVRESETSTØYLEN.

Den siste støylen på denne turen var Moldestadstøylen som ligg like ved Rv 60 over Utvikfjellet.

Tilsaman vart det etter mine målinger 47 kilometer på desse to dagane. Eg heldt meg etter mi planlagde rute. Men der er mange vegval. Takk til Dag Arne for god hjelp i planlegginga.

32 støylar, store og små. At Gloppen er ein landbrukskommune er tydeleg å sjå. Fremdeles er det mykje husdyr å sjå i terrenget sjølv om ikkje støylane er i aktiv bruk.

Kilde: Kulturhistorisk leksikon.

Lag deg eit prosjekt/ finn deg ein tur og utforsk ukjent terreng.
Prøv gjerne denne turen.

GOD TUR!

Henneskarsvatna/Henneskaret

14. mars 2023 / Bodil Dybevoll / 1 kommentar

Eg er fasinert av turar som går mellom bygder og som har blitt brukt til fedselsvegar. Deler av denne turen har blitt nytta både som friarveg og når folk skulle korte ned reisetida til forskjellige aktiviteter i andre bygder.

Henneskarsvatna ligg høgt og fritt i eit stille og roleg turterreng. Det er fleire utgangspunkt for å nå dette terrenget, denne turen tek utgangspunkt i Hennebygda.

Det kan være utfordrande med logistikken når utgangspunkt og sluttpunkt er forskjellig . Eg løyser det ofte med å kombinere bil og sykkel.
På denne turen plasserte eg sykkelen på enden av skogsvegen ved Initunstøylen på Hopland (bomveg). Så vart det ein fin sykkeltur tilbake til Hennebygda etter fjellturen.

Lahaugen er dei to høgstliggande gardane i Hennebygda.
I tidlegare tider var Lahaugen eit klyngetun, men etter ein storbrann tidleg på 1700-talet vart gardane delt og tuna ligg no med litt avstand mellom.
Kjende profilar som Alfred og Toralf Maurstad har aner frå Lahaugen.

Turen går mellom to nabobygder og med utgangspunkt i Hennebygda. Den ca 8 kilometer lange turen går til Indre Hennestøylen (450 moh), Henneskarsvatna/Henneskaret(650 moh), Kvanndalen (600 moh), Mosehaugane (750 moh) og til vegenden ved Initunstøylen (470 moh) på Hopland.

Turen til Henneskarsvatna er også beskreve i turboka Opptur Stad. Der tek turen ei anna rute og går via Bakkestøylen, Dalesætra og Fossestøylen.

Utgangspunkt for denne turen er krysset Panoramavegen og gardsvegen til Lahaugen.
Første stykke går på gardsvegen. I siste sving før tuna går ein gjennom ei grind og føl traktorvegen opp langs elva. Ein kjem då inn på den gamle støylsvegen etterkvart.

Langs den gamle støylsråsa passerer ein både smie, gardfjøs og kvernhus.

Støylsråsa er tydeleg og fin.
I elva som ein går langs er der to høler. Drengevadshølen var ein av dei. Den vart brukt til bading i slåtten. Det var langt til fjorden for dei som ville kjøle seg ned mens det var middagskvild.

Ta ein avstikker til Indre Hennestøylen ( ca 200 meter). Ta til høgre, gå over ei bru og der ligg tre sel og to fjøs. Der er også ein fin steinfjøs. Der har taket delvis ramla ned, men likevel eit flott fotomotiv.
På Indre Hennestøylen vart det drift til tidleg på 60-talet.

Det er ei segn knytt til denne støylen:

Det kom ein bjørn og prøvde å bryte seg inn i fjøsen der kyrne stod på bås for natta. Budeia treiv ei vedaskide ut av omnen og sette i bjørnepelsen som tok fyr. Bjørnen la på sprang inn oppover og utav kvia og til eit lite tjern som ligg nokre hundre meter lenger aust. Der heiv bjørnen seg uti og sløkte flamane.

Tjernet heiter Bjørnalauget.

Terrenget er i følge kjentfolk idyllisk og det er fint å gå oppover mot Raudgrøt og inn til Utitunstøylen på Hopland. Denne ruta har også blitt gått når folk frå dei to nabobygdene har vore på friarføter.

Støylen høyrer til Jobruket, Eljandebruket og Jakobbruket i Hennjane.

Steinfjøsen har ikkje tett tak, men fint fotomotiv.

Etter besøket på Indre Hennestøylen går same vegen tilbake over brua. Følg så stien vidare nordover. Terrenget går no i ein del myr og stien kan være noko utydeleg.
Stien er teikna inn på kart. Eg bruker å anbefale Norgskart som har ein fin app.

Den første hytta ein kjem til høyrer til Inste Lahaugenbruket og kom opp i 1942.
Den vart først bygd opp heime i tunet før den vart plukka nedatt og frakta til fjells.
Alfred Maurstad har uttalt at fela hans aldri har lete så fint som inne på den hytta.

Den andre hytta ligg ved det første vatnet. Den hytta høyrer til Hagenbruket i Hennebygda. Hytta er bygd inn i terrenget og ein ser den ikkje før ein er heilt framme.
Det er mykje småfisk i vatna så her er det mogelegheiter for å prøve fiskelykka.

Der er to vatn i Henneskaret. På kartet er stien teikna inn på venstre side av vatna. Eg passerte mellom vatna og fann ein sti på høgre sida av det siste vatnet.
I eit åpe landskap er det ikkje vanskeleg å ta vegval.

Den dagen eg gjekk turen var det både regn og skodde. Men likevel fint å gå. Terrenget viser seg ulikt med forskjelllig konturer og i forskjelligt lys.
På «kanten» rett før nedstigninga til Kvanndalen kom regnbuen tilsyne i Hornindalsvatnet.

Fin utsikt mot Kvanndalen og Kvanndalsvatnet. Ei anna perle i dette området.
Må berre opplevast. Den idyllen kan også gåast frå Skredestranda.
Du finn beskrivelse av den turen her.
Frå Kvanndalen går turen vidare på tydeleg sti til Måsehaugane. Der er det på klare og fine dager ei fantastisk utsikt over Hornindalsvatnet og sørover mot Nordfjorden.

Utsikt over Hornindalsvatnet mot vest på ein finveirsdag.

Stien frå Mosehaugane ned dalen og til vegenden ved Initunstøylen er tydeleg og delvis merka.

Utsikt frå nedstigninga til vegenden ved Initunstøylen.

PRØV DENNE FLOTTE TUREN.
TA MED FISKESTANG.
NYYYYT.

Raudfjelldalen.

11. februar 2023 / Bodil Dybevoll / 0 kommentarer

Nordsida av Nordfjorden har mange fine turområder. Eit av dei er Raudfjelldalen, eit område som ligg mellom Robjørgane i sør og støylen Raudfjell i vest. I dette området er det mange alternativ til turer, både lavt i terrenget og mot Blåegga, Kvanngrøskaregga og Holmøyskaregga som alle ligg på ca 1000 moh.
Eg har gått i området mange ganger, både sommer og vinter, likevel vart dette ein heilt ny tur. Det skal ikkje mykje til om ein går ut av den vante stien. Tek eit nytt vegval.

Raudfjelldalen er fin å gå både sommer og vinter. Det er fleire utgangspunkt for å nå dette terrenget, som Blakseter, Sætren, Robjørgane og Markane.
Uansett kva utgangspunkt ein vel er dette eit fint turterreng med utsikt innover og utover Nordfjorden og alle bygdene rundt.

Min tur tek utgangspunkt frå Blakseter og enden av bomvegen som går til støylen Raudfjell.
Køyr Panoramavegen (Fv 613/Fv 698) til Blakseter, ta av til Nygårdsvegen ved ungdomshuset Frendehall.
Like etter garden Nygård startar bomvegen og der betaler ein sjølvsagt bompenger.
Etter at snøen er smelta og grunneigarane har åpna vegen kan ein køyre til ca 640 moh. Parkering 1 km før støylen Raudfjell.
Om sommaren kan der være dyr på beite rundt parkeringsplassen.

I vest enden av Raudfjelldalen ligg støylen Raudfjell. Det er støylen til Hatlem, Nygård, Steinsåker, Teigen og Dokset.
Ifølge boka Støylar i gamle Innvik og Utvik sogn er Raufjell ein ung støyl.
Før 1877 hadde brukarane to støylar. Gamlestøylen (640 moh) og Skardet (900 moh).
I boka er det også skreve at det er noko tilfeldig at støylen ligg der den ligg.
Ein av brukarane hadde kjøpt eit lite hus på Faleide. Meininga var å frakte dette til Skardet og byggje det opp der. Seint ein kveld kom dei til Raudfjell med lasta og tok kvelden der. Men dei kom seg ikkje lenger og sette like godt opp huset der. Seinare flytta dei andre brukarane sine støylshus ned frå Skardet og Raudfjell vart den nye støylen.

Raudfjell er kanskje den einaste støylen som har gate.
Støylshusa ligg på ei flate og når mange dyr skulle gå til og frå fjøsen kvar dag vart det opptrakka og skjete. Det vart vanskeleg å gå tørrskodd mellom sela. Derfor vart det lagt ned store flate heller mellom sela så det vart ein fin veg. Steinane ligg der den dag i dag og ber namnet Gata.

Fleire plasser i dette området ser ein mykje av rustbrune kollar av ultramafiske bergarter som stikk opp i terrenget. Stadnamn som Robjørgane og Raudfjell har sitt opphav i desse raude kollane.
Les meir om bergarten her: https://geoforskning.no/geotags/raudfjell/

Frå støylen går turen austover. I dette terrenget er det fint å gå uten sti.
Min tur gjekk på laust nordaustover, forbi nokre fjellrabber som stakk opp, over ei elv og i svak stigning mot venstre og retning mot Botnatjønna som ligg på 780 moh.

Ved Botnatjønna kjem ein inn på fin sti. Følg den til dalbotnen. I botnen av dalen tek ein av frå stien og går mot sør til ryggen på sørsida av dalen. Der finn ein ny sti som går langs ryggen tilbake til Raudfjell.

Utsikt har ein heile vegen på turen. Mot aust ser ein heile indre Nordfjord med bygder, fjelltopper og isbreer. Sørover ser ein Innvik og Utvik og fjella mot Gloppen.

Timehaug ligg på sørsida av Raudfjelldalen.

Etterkvart får ein utsikt mot Bergsetnakken i vest. Eit anna turmål og landemerke i indre Nordfjord.

Ved Robjørgedemma er det fint å krysse elva der det er oppmura demning som ligg i høgre bildekant i bildet over. Her har gardane langs Storeelva på Robjørgane hatt si vannforsyning i tidlegare tider.

Himmellys over Innvik og fjella i Gloppen

Lenger vest kjem ein til Rosentjønna. Nydeleg terreng og spesiell bergformasjon.
Spesielle bergartar og formasjonar finn ein mykje av på denne turen.
Heilt frå Gråberg, lenger aust på fellryggen, går det ei åre av ein slag klebersteinsaktig bergart heilt ut til Hennebygda.

Terrenget og området mellom Nordfjord i sør og Hornindalsvatnet i nord har mange fine turalternativ. Både i lavlandet og til toppane sommer og vinter.
Det er eit område som er relativt lite nytta og ein går ikkje i kø.

Prøv denne turen i nydeleg terreng.

GOD TUR!

Vasstøylen og Skjerdalsvatnet, Gloppen

25. juli 2022 / Bodil Dybevoll / 0 kommentarer

Vasstøylen høyrer til den veglause garden Skjerdalen som ligg på vest sida av, og i munningen til Hyefjorden. Støylen ligg ved Skjerdalsvatnet, ca 7 km inn i den tronge Skjerdalen. På vegen inn til vatnet går ein også forbi den andre støylen som høyrer til garden, Skjerdalsstøylen.

Det var ein stor dag for Gloppen kommune 1989 då Hyevegen kunne takast i bruk, men for folka i Skjerdalen var det vemodig. Då miste dei anlpøet av Hyefjerga og det vart slutt på all rutegåande transport. Så for å kome seg til Skjerdalen må ein leige båtskyss eller kome i eigen båt. Det er ikkje langt over fjorden frå Hestenesøyra. Ein pensjonist med namn Arne Eikenes tek på seg å skysse fotturistar/turgåare til Skjerdalen.

Tilbakeblikk til den gamle handelsplassen på Hestenesøyra.

Skjerdalen har frå gamalt av vore 3 bruk, no er der fast bostning med fleire generasjonar på eit bruk.
I 2007 vart Skjerdalen råka av ein voldsom flaum og elva gjorde stor skade på innmaka. Eit knapt år etter var restaureringsarbeidet ferdig og elva var flaumsikra. No går ein trygt over ny bru på veg mot dalen.
Skjerdalselva har vore viktig for bruka i Skjerdalen i alle år. Allereide på tidleg 1600-talet var der sag og kvernhus ved utløpet av elva. Den sikre vasstilførselen i elva gjorde at både kvernene og saga vart mykje brukt av bygdene som låg nærast. Ei av dei første oppgangsagene i distriktet låg ved Skjerdalselva.

Skjerdalselva ligg i eit landskapsvernområde og elva har vore freda. Vernet har Skjerdølene etter lang kamp fått oppheva, no har dei bygd ut elva og den forsyner 1200-1300 hushaldningar med straum.
Når ein går gjennom tunet og dalen ser ein lite til kraftutbygginga. Ein fin kraftstasjonsbygning glir fint inn i landskapet som eit gardshus. Kraftinntaket viser ikkje, og dei som går tur i dalen ser ikkje den tørrlagde delen av elva.

Tunet der dei fastbuande bur med utsikt mot Hestenesøyra.

Turen inn dalen går første stykke til Kræsteinen på bratt skogsveg så over i slakare traktorveg til Sjøkleiva ved ca 200 moh. Ved Sjøkleiva tek ein av til høgre og går over i rås og finn bru for kryssing av elva. Det er viktig å finne den brua. Går ein for langt inn dalen på venstre side av elva blir det vanskeleg å krysse den.

I fint driv på stien mot brua og kryssing av elva.

Skjerdalsstøylen, også kalt heimestølen, ligg ca 3 km frå tunet ved fjorden. Selet på støylen var spesielt ved at to bruk bygde ilag. Der var sel i kvar ende, høylade i midten og fjøs under. Ein kan også sjå murer etter selet til det tredje bruket.
Dei to støylane ligg forholdsvis lavt og gav lang beitetid. På Skjerdalsstøylen er setrekvia stor og nærmast overflate dyrka. Dette viser at støylsslåtten var svært viktig. Høyet på støylen vart hesja seinsommaren og køyrd heim om vinteren.
Støylsdrifta tok slutt på 1960-talet og det same med slåtten på heimestøylen.

På Skjerdalsstøylen beiter det hester. Nydelege angloarabere, varmblodsride hester. Om dette virker skremmande for turgåare, så var dyra rolege og godt vant med folk. Ikkje gje dyra mat, det finn dei sjølve.

Vidare frå Skjerdalsstøylen går ein på den gamle støylsråsa til Vasstøylen. Landskapet forandrer seg og det er magisk å gå inn dalen. Bratte fjellsider omkranser dalen likevel føles det som om landskapet åpner seg.

I den store og lite påvirka dalen har alltid fiske og fangst vore viktig for garden. Det er på same måte i dag. Selet på Vasstøylen er sentral under hjortejakta.
Tidlegare hadde Gloppen hotell ei stor hytte ved Skjerdalsvatnet, Bjørnheim hotell. Der var gjestelista fylt opp med engelske og tyrske lordar. No står berre tuftene av hytta att, men det seier noko om at friluftsinteressene alltid har vore viktig i dalen.

Det er vanskeleg å beskrive med ord denne perla av ein dal. Det må berre oppleves. Ta med fiskestanga, ein grunneiger fortalte at det var fritt fiske ovanfor innmarka. Og vi som var på tur såg verkeleg at det levde i vatnet.

Turen frå fjorden til Vasstøylen er ca 7 kilometer ein veg.
Skjerdalsvatnet ligg på 312 moh.

PRØV DENNE TUREN I EIT FLOTT DALFØRE.

GOD TUR.

Sunndalsætrevatnet i Austefjorden

7. juli 2022 / Bodil Dybevoll / 0 kommentarer

Ingen ting slår følelsen når ein har funne ei perle av eit turmål. Då gjer det ikkje noke at veiret ikkje spelar på lag, for ei perle er ei perle uansett.
Eg var spent på turen til Sunndalssætra og Sunndalssætrevatnet. Hadde høyrt rykte om at der skulle være flott. Og eg vart ikkje skuffa.
Turen tok eg ein regnveirsdag og det var ganske mykje vind ved vatnet. Men har ein med rikeleg med kle, hue, votter og buff, sjølv midt på sommaren, blir turen fin.

Etter at Kvivsvegen kom har nye turområde blitt meir tilgjengeleg. Denne turen til Sunndalsætra og vidare til Sunndalssætrevatnet ligg i Volda kommune.
Utgangspunktet for turen er i Sunndalen i Austefjorden. Ta av frå Kvivsvegen like ved Damfosstunnelen og køyr vidare på Gjersdalsvegen. Etter kvart innpå Sunndalsvegen. Finn høveleg parkering ved Høybakk inst i Sunndalen ved krysset der annleggsvegen starter.
Annleggsvegen er privat og køyrer ein bil opp så er det på eige ansvar. Vegen er veldig bratt.
Eg gjekk den gamle sætreråsa.
Oppgangen til råsa finn ein ved å følge Sunndalsvegen over brua og vidare ca 100 meter, ta så av til traktorvegen.

Stien er enkel å følge, og merka med raude treklosser som heng på treleggane. Råsa går i jamn stigning frå ca 75 moh til ca 360 moh på sætra. Heile tida høyrer du Sunndalselva bruse like ved råsa. Der er også nokre fine kulper i elva, men ikkje la deg friste til å bade. Elva er drikkevannskilde.

Heile vegen kan ein også sjå høge spisse fjelltopper. Det er Sunndalsnipa som ruver 1396 moh.
Det er også mogelegheiter for å gå denne turen vidare til Skarevatnet, Bygdaskaret og ned til Grøndalsstølen som ligg i Heggjadalen/Osdalen.

Like i nærheita av sætra krysser ein elva på ei flott steinbru og ein ser ei flott raud hytte som ligg der i den storslåtte naturen. Kikar ein nærmare etter er der enda eit gammalt sel og fleire tufter etter andre bygninger.

Turen går vidare på god rås opp lia bak sætra i ca 80 høgdemeter. Oppe på høgda får ein det føste inntrykket av kva som venter.
Landskapet åpner seg og der ligg heile Sunndalssætrevatnet som ei perle. På kartet står det også namnet Grønevatnet. Eg har ikkje funne noke forklaring på kvifor det har to namn.
Føl råsa eit stykke innover og snart kjem ein fram til eit flott naust. Nyt stillheita.

Returen går same vegen tilbake til Sunndalssætra. Der frå kan ein velge om ein vil ta setreråsa tilbake til bilen eller om ein vil gå til høgre ved steinbrua, og følge råsa til ein kjem fram til anleggsvegen. Den er grei å ta unnabakken.

Turen opp til Sunndalsætrevatnet er ca 3 kilometer.

DETTE ER EIN TUR Å ANBEFALE.

GOD TUR!

Driftevegen Steinsvika-Stårheim.

10. august 2021 / Bodil Dybevoll / 0 kommentarer

Ein drifteveg er ein veg eller ei transportåre der folk (driftekarer) gjekk med krøtera/dyra sine når dei skulle gjennomføre kjøp og sal av fe.
Driftevegane over fjella frå vest til aust vart nytta fram til ca 1900, då dampbåten og jernbana tok over.

Fleire av rutene blir no brukt som turstiar og er på den måten enno i bruk utan at folk kanskje er klar over at dei går på ein drifteveg.

Les meir om driftevegane gjennom Sogn og Fjordane: HER

Ein av desse driftevegane har eg no vore og utforska. Ein fin tur frå Dalsfjorden til Nordfjorden.

Utgangspunkter er Steinsvika innerst i Dalsfjorden. Køyr til sørenden av Vassbakkevatnet. Der er ein stikkveg frå anleggsvegen mot vatnet. Eit lite skilt står i vegkanten, merka med Brøten.
Første stykke går på grasgrodd veg forbi Fremstevatnet og til Støylen. Frå Støylen går ein i rås og ein del skog. Ein kan tydeleg sjå at dette er ein gamal ferdselsveg.

Råsa frå Støylen og vidare opp Vassbakkedalen er ikkje merka, men den er ikkje vanskeleg å følge. Ein kjem etter kvart til to hytter/sel. Eg har ikkje funne namn på desse. Turen går vidare opp dalen, krysser elva på ei bru og vidare opp i skaret.

Når ein har tatt alle motbakkane og runda terrenget i skaret åpner landskapet seg. Råsa går langs eit lite vatn og vidare mot Bauvatnet.

Frå det første vatnet og fram til Bauvatnet går råsa i eit trangt skar. Råsa deler seg ved vassenden på Bauvatnet. På kartet er det teikna inn rås på begge sider av vatnet. Eg tok råsa til høgre, der var det enkelte plasser vanskeleg, men ikkje umulig å kome fram.

Etter Bauvatnet er råsa tydeleg og går i slak stigning til ca 500 moh. før turen går unnabakken til Signora, seter som ligg øverst i Stårheimsdalen. Det er bilveg fram til denne setra.
Når ein skal ta denne turen, kan det være utfordrande med logistikken. Men er det noke ein vil så får ein det til.

Turen er vel 8 kilometer.
Ein starter ca 30 moh og kjem opp i ca 500 moh.

Det er lite mobildekning på denne turen.

PRØV TUREN PÅ DENNE GAMLE DRIFTEVEGEN.

Sunndalssetra i Oppstryn

30. mars 2020 / Bodil Dybevoll / 0 kommentarer

Sunndalen er ein sidedal til Hjelledalen i Stryn kommune.
Dalen er frodig og byr på variert natur.
På turen til Sunndalssetra ser ein tydelege spor etter det som er ein av dei eldste ferdselsvegane over fjellet mellom aust- og vestNorge.
Ca 5 kilometer innover den trange dalen ligg den fråflytta garden Sunndal. Husa på garden har fleire ganger opp gjennom historia blitt tatt av ras og snøskred. Det største og mest ødeleggande raset som er dokumentert skjedde 6. februar 1868. Då omkom 13 mennesker, 31kyr, 120 sauer og ein hest.
I 1902 vart Sunndalen ramma av ras på nytt. Denne gangen gjekk det ikkje menneskeliv, men fleire bygningar vart ødelagt.

For å kome til utgangspunktet for turen, køyr Rv 15 mot Strynefjellet. Ta inn dalen ved ei avkøyrsle på høgre side, mellom to buss-stopp, ca 600 meter forbi butikken og bensinstasjonen på Folven. Dette er ein bomveg og sjølvsagt betaler ein bomavgifta med glede om ein vil ta bilen inn dalen.
Like før den fråflytta garden er der parkering for eit fåtall biler. Parker fornuftig.

Det har ikkje vore fast bosetning i dalen sia raset i 1902. Slåttemarkene har vore i bruk langt inn på 1900-talet, og området er framleis i bruk som beitemark.

Frå parkeringa er det grusveg forbi garden deretter går ein over i rås. Der er rås på begge sider av elva mot setra. Denne turen går innover dalen på høgre side og returnerer framatt på andre sida. Slik blir denne turen ein fin rundtur.

Råsa inn dalen er tydeleg. Utgangspunktet ved parkeringa ligg på ca 300 moh og setra ligg på ca 470 moh. Ei stigning på 170 høgdemeter og 4 kilometer.

På turen inn dalen krysser ein trygt elva Sunndøla på Setrebrua. God og trygg bru og med sikring mot den frådande elva.

Siste stykke til setra går ein i åpe terreng. Sygneskarsfjellet med sine 1692 meter ligg innerst i dalen. På begge sider av fjellet er det fine turmål. Til høgre for fjellet ligg Sygneskarsvatna. Til det fremste vatnet går det rås. Den historiske ferdselsvegen opp Kamperhamrane og vidare til Sjåk går i dalføret til venstre. Opp Kamperhamrane ser ein tydeleg at dette er ein gamal ferdselsveg. Trappene vart restaurert i 2013.
Turen over Kamperhamrane er ein av historiske vandreruter. Eit samarbeid mellom riksantikvaren og Den Norske Turistforening.
Les meir om Historiske vandreruter

Det er gardane i Guddal og Folven som har seter på Sunndalssetra. Det har det vore seter sia 1800-talet. Dette er ei forholdsvis stor seter med mange setrehus. Mange av dei er restaurerte. Det var slutt med melking på setra i 1946.
I åra 1946 – ca 1970 disponerte DNT ei hytte på setra som fotturistar kunne bruke. Det var ein lang tur med få mogelegheiter for overnatting for dei som tok turen over fjellet mellom aust og vest.
Låg interesse gjorde at dette samarbeidet vart avslutta.

Turen tilbake til parkeringsplassen går første stykke i den same råsa, men etter ca 400 ta til høgre ved skilt. Ein kjem snart fram til den imponerande Tverrelvfossen. Denne elva kjem frå Tystigbreen og kan ved store nedbørsmengder eller stor snøsmelting være enorm. Men også på denne sida av elva er det gode og trygge bruer.

Langs råsa passerer ein Pine-Guri steinen. Steinen har hatt namnet sitt så lenge folk i bygda kan huske. Historia om steinen kan være så langt tilbake i tid som til 1830 åra. Det er da kjent at det var ein periode med fleire uår i Gudbrandsdalen. Det seies at Guri var ei av tre jenter som tok seg over fjellet ein tidleg vårdag frå Bråtågrenda i Skjåk. Ærende var å skaffe seg korn i Oppstryn. Dei hadde med seg store tre-butter for å frakte kornet heimatt. Dette var ein krevjande og strabasiøs tur. Guri omkom ved denne store steinen av svolt,utmatting og kulde.

På dei lange flatene før ein kjem fram att til garden kan ein få auge på ein luring ved råsa. Fin. Alltid noke spessielt å sjå om ein ikkje fær for fort fram.

Turen er ca 4 kilometer og har ein høgdeskilnad på ca 170 meter frå parkeringa og til setra.

GOD TUR!

Støyvastøylen på Utvikfjellet

28. januar 2020 / Bodil Dybevoll / 0 kommentarer

Området på Utvikfjellet kan by på mange fine turar både sommar og vinter. Det ligg fleire støylar på begge sider av riksvegen. Holestøylen, Fløtrastøylen og Øvresetstøylen kan ein lett nå med å følge grusvegen vestover frå parkeringsplassen.
På austsida av vegen ligg Støyvastøylen/Bjørnereimstøylen og Torheimstøylen. Også desse er enkle å nå ved å følge grusveg og sti.

Utvikfjellet har også mykje å by på vinterstid. Breimsbygda skisenter drifter alpinanlegget med to nedfarter, barneheis og varmestove med kafe.
Utvikfjellet Løypelag driftar skiløypene/turløypene i området.

Denne turen går som ein rundtur frå parkeringsplassen til Støyvastøylen. Eg gjekk turen tidleg i oktober og då var det alt komt litt snø. Likevel enkelt å ta seg fram uten ski.
Skiløype/turløype til Svartebotnen går via Støyvastøylen.

Start med å følg lysløypa/Den Trondhjemske postvegen nordaustover mot Brekka. Ta av til høgre der grusvegen deler seg. Det blir no litt stigning forbi Middagshaugane, men terrenget blir slakare igjen etter kvart.

Ta deg tid til å gå ut av vegen og få panoramautsikt mot Nordfjorden, alle bygdene på andre sida av fjorden og fjella mot Møre.

Grusvegen slynger seg fint oppover i terrenget. Nydeleg å gå og her kan ein finne roen. Når ein ikkje har gått turen tidlegare er det spennande å sjå kva som er bak neste haug.
Grusvegen går nesten fram til støylen, dei siste 200 meterane går ein på rås. Den enkle tilkomsten har gitt støylen eit løft og sela og fjøsane er godt vedlikehaldne.

Støyvastøylen ligg på 830 moh på fjellet mot Skavegga og er ein av dei høgstliggande støylane i Gloppen kommune. Støylen høyrer til Støyva og Bjørnereim og er mykje brukt både av eigarane og ålmenta. Støylsdrifta var slutt kring 1950, men fremdeles er der dyr på støylsvollen. Der går dyra fritt, også reinsdyrflokken, som ein kan møte på både sommer og vinter.

Vetlehuset på Støyvastøylen må være den finaste utedoen i landet. Den er ulåst og står åpen for ålmenta. Det er Støylslaget som på dugnad har sett opp dette bygget og steinane som er nytta er stein som er plukka i området. Dette er eit flott tilbud og absolutt verd eit besøk.

Utsikta mot Vora, 1450 moh, og Eggenibba, 1338 moh, er imponerande.
I likheit med fjellet Hornelen i Bremanger,gjekk det historier om at Vora var ein samlingstad for heksesabbater.

Vidare går turen vestover fjellet i slakt terreng mot riksvegen. No går ein på rås som er godt trakka/steinlagd og merka.
På høgresida ser ein toppen av skiheisen på Storsteinfjellet.

Utover fjellet får ein fin utsikt ned til deler av bygda. I dei brattaste bakkane ned Svoda er der trappetrinn. Stien frå riksvegen til støylen blir også kalla «Tøffelstien».

Stien kjem fram til riksvegen litt lenger mot Byrkelo enn utgangspunktet, men der er god plass til å gå på sida av vegen tilbake til parkeringsplassen.

Turen kan ein fint ta med sportsvogn/sykkel fram til støylen.

Denne runden er ca 7 kilometer.

VÆR NYFIKEN OG UTFORSK TERRENGET PÅ UTVIKFJELLET.

Ossetra – Dalssetra – Skipenessetra

6. januar 2020 / Bodil Dybevoll / 0 kommentarer

I alle kommunar ligg det setrar/støylar i dalsidene og på fjellet. Alle har sitt særpreg. Nokre er tatt godt vare på, andre ber meir preg av forfall. Det er stor forskjell på kor enkelt det er å kome seg til seters. Enkelte plasser er det bilveg heilt inn på setrevollen andre plasser må ein streve opp bratte bakkar. Når ein no tildags vel å gå til setrane er det sjølvvalgt. Før i tida då det var aktiv setring hadde dei ikkje noke val. Då gjekk dei setreråsene, i mange tilfelle, både morgen og kveld.

På denne turen har eg plukka tre setrar av ialt ca 90 stk i det som tidlegare var Eid kommune. Turen går på sørsida av Eidsfjorden og utgangspunktet er ved badeplassen i Osvika. Der er det god plass å parkere.
Det er god og tydeleg rås på denne turen, men bratt. Etter å ha parkert ved badeplassen gå tilbake og kryss Torheimsvegen, fortsett på tydeleg rås/traktorveg opp beitet. Tek ein turen når det er beitedyr, ta hensyn og lat att alle grindene. Etterkvart krysser ein skogsvegen som går langs etter lida. Det er laga fint til der råsa går vidare frå skogsvegen.

Ein vinn fort høgdemeter opp bakkane så det gjere godt å puste på når det er ei lysning i skogen og ein kan nyte utsikta tilbake mot sentrum.

Utsikt mot Nordfjordeid sentrum og fjella rundt

Når ein nærmer seg Ossetra, deler råsa seg. Her kan ein, som skiltet viser, gå vidare til Skipenessetra.
Denne turen går over elva og vidare til Ossetra.

Det er alltid spennande å kome til nye plassar, og spessielt til setrane. Som oftast er ein åleine på slike plasser og ein kan nyte stillheita og ta inn atmosfæra. Det er mykje kulturhistorie på kvar setrevoll og alle har sitt særpreg.
Ossetra ligg idyllisk til ved Osvatnet, 422 moh. Her er det fleire små sel/hytter og fjøsar som er godt bevarte.
Langs vatnet går ei rås som fører til Skipenessetra. Denne råsa kjem ein inn att på når ein kjem nedatt frå Dalssetra.

Å sitje på benken og høyre på stillheita er rekreasjon for kropp og sjel.

Turen går vidare til Dalssetra, og ein rundar vatnet i rås på vestsida. No går terrenget litt slakare i bjørkelida, etterkvart blir det litt meir myrlendt, men framleis tydeleg rås.

Når ein kjem opp der terrenget flater ut ser ein dei flotte fjella på sørsida av Hundvikfjorden, Skjerdingane.

Dalssetra ligg vendt mot sør og er godt vedlikehalden.

På tilbaketuren frå Dalssetra føl ein råsa som går i bakkane bak Osvatnet og kjem etter kvart inn på råsa som går austover frå Ossætra. Ein får nydeleg utsikt ned mot Osvatnet, Ossetra og Eidsfjorden.

Turen i terrenget mot Skipenesetra er lett å gå og råsa går ofte fram på kanten og då ser ein ned att til bebyggelsen i dalføre og ved fjorden.
For å kome til Skipenessetra må ein ta ein liten avstikker motebakka. Følg med på venstre side av råsa, der står eit skilt på ein trelegg.
På Skipenessetra er der berre ei hytte, men det viser tydeleg at der har stått fleire bygningar.
Det vart meg fortalt at Skipenessetra vart tatt av ras og at gardane på Skipenes no har Dalssetra til seter.
Råsa frå Skipenessetra går bratt ned bakkane. Den er veldig tydeleg då dette også er den mest vanleg råsa til fjellet Trollenykjen. Her går løypa som blir brukt på det årlege fjell-løpet Trollenykjen opp.

Når ein nærmer seg dalføret kjem ein inn på skogsveg. Hald til høgre og unnabakken til riksvegen ved Skipenes. Har ein bil i Osvika føl ein bygdevegen langs Eidselva tilbake.

Denne turen rundt til dei tre setrane er ca 10 kilometer og høgaste punktet ligg på ca 550 moh.

Tjønnane i Agjeldsdalen

8. oktober 2019 / Bodil Dybevoll / 0 kommentarer

Utsikt nedatt til gardstunet på Agjeld, Bergsida og ein del av Stryn.

Eg har lenge høyrt snakk om verdens finaste plass. Dette måtte eg finne nærmare ut av og ein fin haustdag var dagen for å utforske nytt terreng.
Eg tok kontakt med grunneigar og bonde på garden Agjeld. Garden ligg høgt og fritt på sørsida av Nordfjorden i nærheita til Olden.
Bonden fortalde at plassen, som ligg 634 moh, har namnet Høgefurehåjen. Der er to små tjønnar omkransa av flotte furutre og dei ligg litt aust for Agjeldsdalen.
Den største tjønna har berre ei lita sildre som utløp, men er med ujamne mellomrom plutseleg tom for vant. Nabotjønna er alltid full med vatn.

Parkering like før øverste garden på Agjeld.

Der er parkeringsplasser like før ein kjem opp i øverste tunet. Der er også utgangspunktet for turen. Der står skilt på ein bergnabb som viser veg til setra. Første stykke går på traktorveg opp beite.

Vidare går ein på flott setrerås opp dei bratte bakkane. Ein del arbeid var blitt gjordt for å tilrettelegge og utbetre råsa. Mange plasser var det sett opp tau, fastbolta i fjellet, for at ein trygt kunne ta seg fram. Også på steiner var der tillaga med sklitrinn for tryggare ferdsel.

Flott utsikt frå steinbordet på Agjeldsetra.

Turen starter på ca 170 moh og Agjeldsetra ligg ca 390 moh. Det er to sel og to fjøser på setrevollen. Ved steinbordet på setra kan ein finne roen i total stillheit mens ein nyt den flotte utsikta.
Turen går vidar i tydeleg rås bak fjøsen som står lengst til høgre. Råsa går langs Agjeldselva, Når ein har lagt bak seg ein del høgdemeter til kan ein skimte Agjelsfossen i himmelsjå. På ei stor myr, ved ca 600 meters høgde, som vist på bildet under, hold til venstre opp på høgda. Da kjem ein inn til eit større myrområde. Hold til venstre og ein har snart tjønnane framfor seg.

Hold til venstre før siste høgda under Agjeldsfossen.

Flott utsikt mot Hoven, Storskrefjellet og Skåla.

Verdens finaste plass ved Tjønnane i Agjeldsdalen.

Turen frå Agjeld til Tjønnane i Agjeldsdalen er knappe 3 kilometer.
Kart over turen finn ein på Ut.no: Tjønnane i Agjeldsdalen.

Vær nyskjerrig og prøv turen. God tur!

Kategori: Setrar / Støylar (Side 1 av 7)

Støylstur i Gloppen

Henneskarsvatna/Henneskaret

Raudfjelldalen.

Vasstøylen og Skjerdalsvatnet, Gloppen

Sunndalsætrevatnet i Austefjorden

Driftevegen Steinsvika-Stårheim.

Sunndalssetra i Oppstryn

Støyvastøylen på Utvikfjellet

Ossetra – Dalssetra – Skipenessetra

Tjønnane i Agjeldsdalen

Siste innlegg

Kategorier