Kategori: Nordfjordeid (Side 1 av 3)

Eg er fasinert av turar som går mellom bygder og som har blitt brukt til fedselsvegar. Deler av denne turen har blitt nytta både som friarveg og når folk skulle korte ned reisetida til forskjellige aktiviteter i andre bygder.

Henneskarsvatna ligg høgt og fritt i eit stille og roleg turterreng. Det er fleire utgangspunkt for å nå dette terrenget, denne turen tek utgangspunkt i Hennebygda.

Det kan være utfordrande med logistikken når utgangspunkt og sluttpunkt er forskjellig . Eg løyser det ofte med å kombinere bil og sykkel.
På denne turen plasserte eg sykkelen på enden av skogsvegen ved Initunstøylen på Hopland (bomveg). Så vart det ein fin sykkeltur tilbake til Hennebygda etter fjellturen.

Lahaugen er dei to høgstliggande gardane i Hennebygda.
I tidlegare tider var Lahaugen eit klyngetun, men etter ein storbrann tidleg på 1700-talet vart gardane delt og tuna ligg no med litt avstand mellom.
Kjende profilar som Alfred og Toralf Maurstad har aner frå Lahaugen.

Turen går mellom to nabobygder og med utgangspunkt i Hennebygda. Den ca 8 kilometer lange turen går til Indre Hennestøylen (450 moh), Henneskarsvatna/Henneskaret(650 moh), Kvanndalen (600 moh), Mosehaugane (750 moh) og til vegenden ved Initunstøylen (470 moh) på Hopland.

Turen til Henneskarsvatna er også beskreve i turboka Opptur Stad. Der tek turen ei anna rute og går via Bakkestøylen, Dalesætra og Fossestøylen.

Utgangspunkt for denne turen er krysset Panoramavegen og gardsvegen til Lahaugen.
Første stykke går på gardsvegen. I siste sving før tuna går ein gjennom ei grind og føl traktorvegen opp langs elva. Ein kjem då inn på den gamle støylsvegen etterkvart.

Langs den gamle støylsråsa passerer ein både smie, gardfjøs og kvernhus.

Støylsråsa er tydeleg og fin.
I elva som ein går langs er der to høler. Drengevadshølen var ein av dei. Den vart brukt til bading i slåtten. Det var langt til fjorden for dei som ville kjøle seg ned mens det var middagskvild.

Ta ein avstikker til Indre Hennestøylen ( ca 200 meter). Ta til høgre, gå over ei bru og der ligg tre sel og to fjøs. Der er også ein fin steinfjøs. Der har taket delvis ramla ned, men likevel eit flott fotomotiv.
På Indre Hennestøylen vart det drift til tidleg på 60-talet.

Det er ei segn knytt til denne støylen:

Det kom ein bjørn og prøvde å bryte seg inn i fjøsen der kyrne stod på bås for natta. Budeia treiv ei vedaskide ut av omnen og sette i bjørnepelsen som tok fyr. Bjørnen la på sprang inn oppover og utav kvia og til eit lite tjern som ligg nokre hundre meter lenger aust. Der heiv bjørnen seg uti og sløkte flamane.

Tjernet heiter Bjørnalauget.

Terrenget er i følge kjentfolk idyllisk og det er fint å gå oppover mot Raudgrøt og inn til Utitunstøylen på Hopland. Denne ruta har også blitt gått når folk frå dei to nabobygdene har vore på friarføter.

Etter besøket på Indre Hennestøylen går same vegen tilbake over brua. Følg så stien vidare nordover. Terrenget går no i ein del myr og stien kan være noko utydeleg.
Stien er teikna inn på kart. Eg bruker å anbefale Norgskart som har ein fin app.

Den første hytta ein kjem til høyrer til Inste Lahaugenbruket og kom opp i 1942.
Den vart først bygd opp heime i tunet før den vart plukka nedatt og frakta til fjells.
Alfred Maurstad har uttalt at fela hans aldri har lete så fint som inne på den hytta.

Den andre hytta ligg ved det første vatnet. Den hytta høyrer til Hagenbruket i Hennebygda. Hytta er bygd inn i terrenget og ein ser den ikkje før ein er heilt framme.
Det er mykje småfisk i vatna så her er det mogelegheiter for å prøve fiskelykka.

Der er to vatn i Henneskaret. På kartet er stien teikna inn på venstre side av vatna. Eg passerte mellom vatna og fann ein sti på høgre sida av det siste vatnet.
I eit åpe landskap er det ikkje vanskeleg å ta vegval.

Den dagen eg gjekk turen var det både regn og skodde. Men likevel fint å gå. Terrenget viser seg ulikt med forskjelllig konturer og i forskjelligt lys.
På «kanten» rett før nedstigninga til Kvanndalen kom regnbuen tilsyne i Hornindalsvatnet.

Fin utsikt mot Kvanndalen og Kvanndalsvatnet. Ei anna perle i dette området.
Må berre opplevast. Den idyllen kan også gåast frå Skredestranda.
Du finn beskrivelse av den turen her.
Frå Kvanndalen går turen vidare på tydeleg sti til Måsehaugane. Der er det på klare og fine dager ei fantastisk utsikt over Hornindalsvatnet og sørover mot Nordfjorden.

Stien frå Mosehaugane ned dalen og til vegenden ved Initunstøylen er tydeleg og delvis merka.

PRØV DENNE FLOTTE TUREN.
TA MED FISKESTANG.
NYYYYT.

I alle kommunar ligg det setrar/støylar i dalsidene og på fjellet. Alle har sitt særpreg. Nokre er tatt godt vare på, andre ber meir preg av forfall. Det er stor forskjell på kor enkelt det er å kome seg til seters. Enkelte plasser er det bilveg heilt inn på setrevollen andre plasser må ein streve opp bratte bakkar. Når ein no tildags vel å gå til setrane er det sjølvvalgt. Før i tida då det var aktiv setring hadde dei ikkje noke val. Då gjekk dei setreråsene, i mange tilfelle, både morgen og kveld.

På denne turen har eg plukka tre setrar av ialt ca 90 stk i det som tidlegare var Eid kommune. Turen går på sørsida av Eidsfjorden og utgangspunktet er ved badeplassen i Osvika. Der er det god plass å parkere.
Det er god og tydeleg rås på denne turen, men bratt. Etter å ha parkert ved badeplassen gå tilbake og kryss Torheimsvegen, fortsett på tydeleg rås/traktorveg opp beitet. Tek ein turen når det er beitedyr, ta hensyn og lat att alle grindene. Etterkvart krysser ein skogsvegen som går langs etter lida. Det er laga fint til der råsa går vidare frå skogsvegen.

Ein vinn fort høgdemeter opp bakkane så det gjere godt å puste på når det er ei lysning i skogen og ein kan nyte utsikta tilbake mot sentrum.

Når ein nærmer seg Ossetra, deler råsa seg. Her kan ein, som skiltet viser, gå vidare til Skipenessetra.
Denne turen går over elva og vidare til Ossetra.

Det er alltid spennande å kome til nye plassar, og spessielt til setrane. Som oftast er ein åleine på slike plasser og ein kan nyte stillheita og ta inn atmosfæra. Det er mykje kulturhistorie på kvar setrevoll og alle har sitt særpreg.
Ossetra ligg idyllisk til ved Osvatnet, 422 moh. Her er det fleire små sel/hytter og fjøsar som er godt bevarte.
Langs vatnet går ei rås som fører til Skipenessetra. Denne råsa kjem ein inn att på når ein kjem nedatt frå Dalssetra.

Å sitje på benken og høyre på stillheita er rekreasjon for kropp og sjel.

Turen går vidare til Dalssetra, og ein rundar vatnet i rås på vestsida. No går terrenget litt slakare i bjørkelida, etterkvart blir det litt meir myrlendt, men framleis tydeleg rås.

Når ein kjem opp der terrenget flater ut ser ein dei flotte fjella på sørsida av Hundvikfjorden, Skjerdingane.

Dalssetra ligg vendt mot sør og er godt vedlikehalden.

På tilbaketuren frå Dalssetra føl ein råsa som går i bakkane bak Osvatnet og kjem etter kvart inn på råsa som går austover frå Ossætra. Ein får nydeleg utsikt ned mot Osvatnet, Ossetra og Eidsfjorden.

Turen i terrenget mot Skipenesetra er lett å gå og råsa går ofte fram på kanten og då ser ein ned att til bebyggelsen i dalføre og ved fjorden.
For å kome til Skipenessetra må ein ta ein liten avstikker motebakka. Følg med på venstre side av råsa, der står eit skilt på ein trelegg.
På Skipenessetra er der berre ei hytte, men det viser tydeleg at der har stått fleire bygningar.
Det vart meg fortalt at Skipenessetra vart tatt av ras og at gardane på Skipenes no har Dalssetra til seter.
Råsa frå Skipenessetra går bratt ned bakkane. Den er veldig tydeleg då dette også er den mest vanleg råsa til fjellet Trollenykjen. Her går løypa som blir brukt på det årlege fjell-løpet Trollenykjen opp.

Når ein nærmer seg dalføret kjem ein inn på skogsveg. Hald til høgre og unnabakken til riksvegen ved Skipenes. Har ein bil i Osvika føl ein bygdevegen langs Eidselva tilbake.

Denne turen rundt til dei tre setrane er ca 10 kilometer og høgaste punktet ligg på ca 550 moh.

Sonjahytta i Holmøyane ligg høgt og fritt opp under Glitreggja. Den første hytta på plassen vart bygd i 1932 og var eit felles prosjekt for folket i Holmøyane. Hytta fekk namnet sitt etter Sonja Hennie som var svært populær på den tid hytta vart bygd, og som vant OL-gull i kunstløp det året. Historia fortel at karane som var med på byggeprosjektet var svært betatt av Sonja Hennie og kalte derfor opp hytta etter ho.

Den orginale hytta vart etter kvart i svært dårleg forfatnig og midt på 90-talet vart ny hytte sett opp. Også dette eit felles prosjekt av unge og gamle i  Holmøyane.
Utgangspunktet for turen til Sonjahytta er ved grendahuset Vonlund i Holmøyane. Ein kan velge om ein vil gå heile turen fra riksvegen eller om ein vil køyre bomvegen som går nesten til Utigardsetra. Det er gode parkeringsmoglegheiter på begge plassane.
Fra riksvegen til Sonjahytta er det knappe 5 kilometer med ei stigning på ca 700 meter.
Skogsvegen går nesten til Utigardsetra. Ved Hågaledet står det kasse for bomavgift. Den betaler ein sjølvsagt om ein tek bilen opp i terrenget.Utigardsetra er setra som høyrer til garden Holmøy. Der er kun eit sel som står no. Ein fin plass å ta ein pause og nyte utsikta over Hornindalsvatnet og bygdene rundt.
    
Frå Utigardsetra går turen vidare mellom dei nedramla fjøsane. Råsa er tydeleg og delvis merka. Von i.l har prosjekt på gang der dei skal merke og skilte etter norsk standard. Første stykket fra setra går gjennom eit granfelt. I granfelt kan det ofte være vanskeleg å følge råsa, men der er raude merker på granleggane så ser ein godt etter finn ein rett veg.
    
Råsa går langs Holmøyelva eit stykke. Etter kvart svinger råsa mot søraust og det blir bratt det siste stykket opp på Sætrefjellet. Men ein får lønn for strevet når ein ser den fantastiske utsikten frå Sætrefjellet som ligg 670 moh.   Fra Sætrefjellet ser ein så vidt i Eidsfjorden og vidare Heggjabygda, Strand, Furefjerding, Navelsaker, Otterdal, Grodås, Kongsvik, Kjøs, Maurset, Grenda med Svingesetvatnet, Hatledal, Dalane og Langesetvatnet. Ein ser også ned att til Holmøyane og Holmøyvika.Fra Sætrefjellet går råsa søraustover i småkupert terreng. Ein ser ikkje hytta før ein plutseleg er der. Da er det berre å setje seg ned og nyte stillheita.
Ved Sonjahytta er det også bygd eit uthus med utedo. Ingenting å seie på utsikta fra utedoen og når ein i tillegg får poesi til underholdning må ein berre nyte stonda.
   
Både Sonjahytta og utedoen er åpen og kan benyttast av alle. Inne i hytta finn ein hytteregler og informasjon om korleis ein betale for opphaldet.
Hytta har ein kontakt person, for tida Hans Holmøyvik, som skal kontaktast for avtale om leige. Aksjonærane har førsterett om det er stor pågang.
Inn i hytta er det god plass. Stor sofa, ved ovn og ein kjøkkenkrok med gassbluss. Ein hems over halve hytta gir god plass for overnatting på madrasser. Ut fra oppslag om bruken av hytta les ein at det koster kr 40,- pr natt å overnatte.    
Området rundt hytta er med lav vegetasjon, små bergknauser og små vatn som gir liv i terrenget. Fra hytta er det fleire turalternativ. Det er planer om å skilte til Glitreggja. Også turen gjennom Holmøyskaret er fin.Kart over turen finn ein på UT.no: Sonjahytta i Holmøyane.

GOD TUR OG NYT DEN FLOTTE UTSIKA.

På Lotsstøylen har det vore støylsdrift i mange generasjonar. Framleis blir det mjølka kyr på denne støylen. Setrehusa står på Gamlestøylen og fellesfjøsen ligg ca 300 meter lenger oppe. Det var på 1960- talet arbeidet med å bygge opp fjellesfjøsen vart påbegynt. Første mjølkeåret var i 1971.  På 1960-70 talet vart marka dyrka opp og kyrne kan no koser seg med smaksrikt og saftig fjellbeite. Det har aldri vore slått her.

Bøndene Egil Fjellestad og Rannveig Årskog har tilsaman 32 kyr på beite på Lotsstøylen. Her trives kyrne godt og leverer rikeleg med mjølk i mjølkemaskina. Dei driv  moderne mjølkeprodusjon  og tankbilen kjem og hentar mjølka. Kanskje er det slik som ein av bøndene har uttalt at kyrne mjølkar godt på god utsikt. For god utsikt er det på støylen som ligg høgt og fritt over Nordfjorden.

Mjølka som blir mjølka på  Lotsstøylen går ikkje berre tradisjonell mjølkelevering til meieri, mykje av mjølka blir brukt i eit nisjeprodukt  produsert på Fjellestad Gardskjøken.
På Fjellestad Gardskjøken har Kari-Ann Fjellestad, mor til bonde Egil Fjellestad, i 35 år produsert gombe. No produserer dei 11 tonn med denne delikatessa til markanden i Nordfjord og Sunnfjord.
Når Kari-Ann no gjer seg som gombekoker vil sonen føre denne tradisjonen vidare og vidareutvikle den og ha den som ein tilleggsproduksjon.Turen over fjellet fra Lotsstøylen til Skauset er på knappe 11 kilometer. Første del av turen går på grusvegen som går til Sagtindane/Høgefjellet. Ein vinn fort høgdemeter, ein må berre huske på å snu seg å sjå på utsikten.
Her ser ein  Hestenesøyra, Skjerdalen, Hyeneset, Skeistanda med fjella Skjerdingane som bakteppe.Terrenget er åpe og fritt med lite vegetasjon. Når ein er komt så langt at ein ser tv-masta på Sagtindane/Høgefjellet, ved ca 900 moh, tek ein til høgre ut av grusvegen og går i terrenget uten rås mot høgaste punktet. Da får ein fantastisk utsikt til begge sider av fjellet. Der er to små skar på turen innover fjellet. Går ein litt på sørsida er dei enkle å forsere. Fra høgd 941 moh og innover Seilsfjellet mot Holtane er det nydeleg terreng. Fast fjell og lav vegetasjon med innslag av små tjern. Utsika mot nord Europas djupaste innsjø, Hornindalsvatnet, bygdene og fjella rundt er fantastisk. Det føles som ein er på Norges tak på høgde med alle fjella rundt.På turen innover fjellet, høgt over Tyskebotnen, ser ein mange små vatn nede i dalbotnen. Maragjølvatna, Svartevatnet og Kyrkjesteinvatnet.
Turen vidare går unnabakken og ein tek sikte på kraftledinga som krysser dalen. Der linja krysser elva kjem ein inn på råsa til Maragjølsetra/Rotisetra. Ein fortset da på venstre sida av elva i tydeleg rås til setra.Langs råsa er det oppmura med stein enkelte plasser. Det var kanskje for å lede dyra vekk slik at dei ikkje reiste ned i gjølet. Når ein er komt nesten til Maragjølsetra/Rotisetra er der ei rås til høgre. Går ein den eit lite stykke ned bakken får ein eit glimt av sjølve Maragjølet.
     Maragjølsetra/Rotisetra er setra til gardane på Roti. Dei leigde setregrunn og beita av gardane på Skauset. Det er mange sel på setra, og fleira av dei hadde fjøs i underetasjen.
Fra setra ser ein gardane på andre sida av Hornindalsvatnet, Aasebø og Frislid. Fjella bak er Sunndalsnibba og Eidskyrkja.
Turen vidare går i setreråsa til ein kjem til skogsvegen som går ned til Skauset. Fra Maragjølsetra/Rotisetra er det enkelte plasser nydelege utsiktspunkt, som her ved dei to hyttene som ligg heilt på kanten.
På vegen ned bakkane går ein forbi Neresetra. Eit flott gammalt toetasjes sel. Kanskje har det vore brukt som vårseter.
     
Råsa ned fra Maragjølsetra og Neresetra er tydeleg i terrenget og ein kjem etterkvart ned på skogsvegen. Denne skogsvegen er ikkje bomveg og ein kan køyre opp til dei store snuplassane. Gode parkeringsmoglegheiter om ein vil parkere ein bil der til ein er ferdig med turen.
    
Fra parkeringsplassen, som ligg på ein lunneplass ovanfor garden på Skauset og til der råsa starter er det ca 1.5 km.Denne turen fra Lotsstøylen til Skauset er ca 11 kilometer.
Kart over turen finn ein på Ut.no: Lotsstøylen – Marajølsetra – Skauset.

GOD TUR!!!

Turen til Ytre Hennestøylen er ein av dei finaste støylsvegane eg har gått. Første del av turen går på fin skogsveg, men etterkvart  kjem ein inn på den fine støylsråsa.
Turen til støylen er ca 2 kilometer og har ei stigning på ca 400 meter.
Utgangspunktet for turen er på ein lunneplass mellom idrettsbana i bygda og ei smal bru på Fv 698.
  
Når ein parkerer på lunneplassen må ein passe på at ein ikkje står i vegen for eventulet arbeid på plassen. Ved starten av skogsvegen er der grind og tavle med oppslag og kart over området  og andre turforslag.    
Ein vinn fort høgdemeter og utsikt over Utfjorden mot Ryssfjøra og Føleide. Ein får også eit glimt inn fjorden mot Olden.Ein føl skogsvegen i ca ein kilometer før ein går over i støylsvegen. Det står eit i vegkanten på høgre side. Råsa er tydeleg og går gjennom granfeltet. Ein kan tydeleg sjå at det har blitt lagt ned eit stort arbeid med å få denne bratte støylsvegen brukande for folk og fe. Det er ikkje så mykje utsikt før ein kjem til setrevollen, men nyt stillheita og den godt tilrettelagde støylsvegen.  
På turen er det moglegheiter for å finne rikeleg med ramsløk.  Ein ressurs som ein absolutt bør plukke med seg heim for matlaging.Etter ca 400 høgdemeter flater terrenget ut og ein kan sjå lysning i skogen. Da kjem ein fram til steingarden som går rundt setrevollen. Når ein nærmer seg støylshusa får ein sjå ein fin og velstelt støyl med fantastisk utsikt.Setrehusa og fjøsane på støylen er godt vedlikehaldne og det er koseleg å vandre rundt på setrevollen og ta inn stemninga. Om eg ikkje talde feil så er der sju sel og to fjøser.Utsikten fra støylen er fantastisk og ein ser innover fjorden mot Kvalen, Tvinnereim og Faleide. På sørsida av fjorden kan ein sjå Hyenfjella, Sydstranda og Ryssfjøra.

Kart over turen finn ein på Ut.no:Ytre Hennestøylen

GOD TUR TIL SETERS!!!