Turopplevinger, turforslag, nyt naturen

Kategori: Familieturer (Side 6 av 16)

Mardalfossen i Romsdal

Mardalfossen er Nordeuropas høgaste fossefall. Fossen har ei total høgde på 655 meter, det øverste frie fallet er på 297 meter.

Eikesdal, ei bygd i Nesset kommune i Romsdal, ligg i sørenden av Eikesdalsvatnet og bygda fekk så seint som i 1991 vegutløysing.  Før den tid  var bygda tilgjengeleg kun med båt på vatnet, ferge eller slede om vinteren.
Eikesdalsvatnet, som ligg 26 moh, er den største innsjøen i Møre og Romsdal og vatnet er 18 km langt og 155 meter på det djupaste. Høge fjell som rager opp i 1700-1800 meter omkranser vatnet.
Det er ca 80 innbyggere i bygda og dei fleste driv med jordbruk, skogbruk og turisme.  Den mest kjende serverdigheita er det høge fossefallet  Mardalsfossen.
Den gamle ferga «Mardøla» er bygd om og cruiser Eikesdalsvatet med turister om sommaren.
Les meir fakta og opplysninger om Eikdsdalen her: EIKESDALEN

Mardalsfossen har vore ein turistattraksjon frå 1870-åra. Før den tid var det stort sett berre bygdefolket som vist om denne naturperla.

I naturvernåret 1970 vart det vedteke at fossen skulle utbyggast til vasskraft og dette førte til store demonstrasjonar kalt «Mardølaaksjonane». Resultatet av vedtaket vart at fossen vart stengt, men kvart år i perioden 20 juni – 20 august blir slusene åpna og vatnet kan fosse fritt ned fjellsida.

Til Mardalen er det skilta fra Eikesdalen og vegen inn er bomveg. Ved utgangspunktet er det gode parkeringsmoglegheiter og her finn ein også rastebenkar, kiosk, toalett og informasjon om fossen og området.
Turen opp til fossen er enkel å gå. I 2012 stod ein ny turveg til fossen ferdig og da fekk publikum ein heilt ny turoppleving. På deler av turen til fossen kan ein ta med barnevogn. Turen er ca 2 kilometer og ein bruker ca 30 -45 minutter opp.
Fra utgangspunktet ser ein fossen i det fjerne.
  
Eikesdal er kjent for sitt gode og varme klima, med relativt lite nedbør. Varmekjære tre som alm og hassel kan ein sjå overalt i dalen og langs vatnet. Hasselskogen er Norges største og hadde tidlegare stor verdi for bøndene i bygda. Nøttene var etterspurde og vart eksporterte til heile landet.

På vegen oppover finn ein informasjonstavler som informerer om plantar, dyr og fuglar som lever i dette frodige urskogliknande landskapet.
  
Mardalen er verna som naturreservat og det er strenge restriksjonar på bruken av området.  Det er likevel rom for å bruke området til kulturopplevingar. Like ved brua som krysser Mardøla er der ein rasteplass der er det laga til med amfi. I fleire år har Mardalskonserten vore arrangert under Eikesdalsdagane.Etter ca 1,8 km krysser stien Mardøla på ei flott trebru. Her i fra ser ein den mektige Mardalskatedaralen godt.
  
Siste stykket inn til fossen går på sti i steinur oppover mot morenerygg på venstre side av fossen. Anbefalt antrekk for dei som vil ha nærkontakt med fossen er badebukse eller regnklede.
  

Etter besøket ved fossen anbefaler eg å ta turen over fjellet til Sunndalsøra. Les meir om den vegen i link under.

AURSJØVEGEN

NORGES BESTE OMVEIER

NYT TUREN OG NATUREN!!

Vetvika, perla på Bremangerlandet

Vetvika er grenda som vender beint ut mot storhavet på nordvest sida av Bremangerlandet.  Den mjuke og kvite silkesanden langs den hesteskoforma bukta er noke av det nærmaste ein kan kome sydenstemning her på berget. Vetvika har høge fjell på tre kantar og nedetter desse fjella stuper kastevindane seg brått og uventa. Nåde den som då ligg ut på vika i liten båt. Tragediane har vore mange i denne vesle bygda. Store bårer, kastevind og snøskred har tatt mange menneskeliv.
Det har vore tre gardsbruk i Vetvika. Solheim, Vetvik og Vollen. Dette var storgardar i Vestlands målestokk. På det meste var det mellom 30-40 personar som budde her. Folket måtte arbeide for føda. På markane var det mest like mykje stein som strå. For å få avlinga i hus var alt gardfolket og sju-åtte tenarar i sving frå tidleg i juli til seint i oktober. Det var lang veg til meieri, anten dei rodde eller for over fjellet, så all mjølka måtte kinnast og ystast til smør og ost. Meieriprodukta vart sendt til Bergen og produkta hadde særs god kvalitet.
På garden Solheim hadde dei 120 mål innmark, og i fjøsen hadde dei tjue kyr og eit hundretals småfe.
Havet gav også matauk. Om sommaren fiska dei laks og om vinteren gjekk torskestimen tett utanfor stovedøra. Men med storhavet som nærmaste nabo var det farefult på fiske.
I 1890 vart det av amtet løyvd pengar til bygging av naudhamn med molo i Vetvika. Moloen stod ferdig tidleg på 1900-talet. Ein kan i dag sjå restar etter denne på sørsida av bukta.
Med den lange vegen over fjellet og den lunefulle sjøvegen var bygda ofte isolert fra omverda. Ein gong var folket i Vetvika isolerte i heile 16 veker.
Husa blir no nytta til fritidsboliger.

Turen til denne vekkgjøymde perla startar ved Svarstad på Bremangerlandet. Eit lite skilt i vegkanten når ein køyrer Rv 616 langs Dalevatnet viser veg til merka parkeringsplasser som ligg like forbi bolighusa.
Første del av turen går på grusvegen som går til tv-sendaren på Steinfjellet.  Føl grusvegen dei første 3 kilometerane og til ca 420 moh.
Etterkvart som ein plukkar høgdemeter opp Svarstaddalen får ein fin utsikt tilbake til bygda Svarstad og Dalevatnet.Når ein nærmer seg himmelsjå og har passert eit par knappe svinger tek ein av til venster ved skilt og går vidare  forbi ei hytte.  Stien, som er tydeleg i terrenget, er no merka med raude stikker over eit myrlendt terreng. Etter ca 1 kilometer deler stien seg. Det mest vanlege  er då å ta til venstre, og gå over høgda nord for Karihaugen.

Vi hadde lenge snakka om å ta denne turen og denne dagen var vi spente og klare for å endeleg kome oss til Vetvika. Vi var så ivrige og nyskjerrige at vi gløymde alt vi hadde lese om vegbeskrivelse og stidele.
Så i god fart i det lettgådde terrenget og den tydelege stien såg vi ikkje stidelet og fortsette over bakkekanten til vi såg det flotte Fåvatnet. Da vi oppdaga at vi hadde gått forlangt vart vi einige om at vi tok turen motsatt av det som er mest vanleg.
Fåvatnet (393 moh), eit aldeles nydeleg vatn med mange mogelegheiter for teltliv og fisking. Utsikta var flott. Her ser ein mot Vågsøy og Stadlandet. Turen går vidare mot Hellerane. Her står det tre sel og ein ser murer etter fleire bygninger.Fra Hellerane går stien litt nordaustover før ein går ned Fonneskaret og Setredalen. Siste nedstigninga går gjennom Ura. No ser ein storhavet og Solheimsvatnet som nesten går i eit. Solheimsvatnet ligg ca 4 moh. Vi gjekk turen tidleg på dag i slutten av august og da er skuggane lange av dei høge bratte fjella.

Eit speilblankt Solheimsvatn og tilbakeblikk mot Ura. Langs Solheimsvatnet er terrenget stedvis vått. Nyt opplevelsen av all fisken som vaker i vatnet.Nede ved Osen ser ein Nordsjøen som var folka i Vetvika sin nærmaste nabo i storm og stilla. Om sommaren kan ein kome til Vetvika også via sjøvegen og mange fritidsbåterer  ankrer opp for å nyte denne perla.Vel framme i Vetvika er det berre å setje seg ned og nyte plassen, havlufta, stillheita og sola. Om ein ikkje har for høge krav til badetemperaturen har ein ei sydhavsliknande badestrand å boltre seg på.
Bildet under er teke fra Vollen og ein ser bolighuset på garden Vetvik som ligg heilt på sørvest sida av bukta. Litt forbi Vetvik ligg gravplassen og enda lenger ute ligg moloen.
Mange tek turen til Vetvika om sommaren og har med telt for overnatting.
Veiret var ei viktig årsak til at Vetvika i 1923 fekk eigen gravplass. Dette er ein av dei minste gravplassane i landet. Etter at dei fekk gravplass kunne folket i Vetvika sjølve ordne med gravlegginga, mens presten stod for jordpåkastinga når det høvde for han.  Berre eit par ti-år etter at gravplassen vart teken i bruk, flytte folket fra Vetvika. Derfor er berre ni mennesker gravlagde der ute og alle er menn.
  
Etter å ha nytt nokre timer i sola er det på tide å tenkje på heimvegen.  Vi får no ei oppstigning på ca 500 høgdemeter. Turen starter rett bak huset på Vollen og går i grasdekte bakkar og steinur opp Vikabakkane. Stien er merka med raude stikker.Oppstigninga er bratt og travel og pauser er påkrevd. Då har ein rikeleg anlednig til å nyte synet av vika før ein fortset i slakare terreng inn Vetvikdalen.
På bildet under ser ein ned til eit av sela på Hellerane og til der stien går når ein går til Solheimsvatnet. Også fin utsikt mot Måløy og Holvika på andre sida av Fåfjorden og Vågsfjorden.Terrenget er lett å gå i når ein er komt opp bakkane. Stien fra Vetvika går innover på nordsida av Karihaugen og snor seg ned til stidele som ligg i høgre hjørne på bildet under. Grusvegen tilbake til Svarstad er enkel. 

Turen fra Svarstad til Vetvika er ca 8 kilometer kvar veg.
Kart over turen (motsatt veg) ligg på Ut.no: Vetvika, eit naturhardt paradis.

GOD TUR!!!

Den trondhjemske postvegen Sjøholt – Ørskogfjellet

Den Trondhjemske postvegen går gjennom fylka Hordaland, Sogn og Fjordane, Møre og Romsdal og Sør-Trøndelag.  Postvegen kryssar grensa til Møre og Romsdal i Kjellstadlida før den går ned Langedalen til Hellesylt. Fra Hellesylt vart posten rodd med båt til Nedre Ljøen før den vart frakta over Ljøbrekka. Der ifra vidare ned Strandadalen og til Strnda. Fra Stranda vart posten rodd langs Storfjorden til Amdam og så nokre kilometer i kupert terreng til Sjøholt. Fra Sjøholt gjekk det  motebakka igjen over Ørskogfjellet til Vestnes.

Mykje av den opprinnelege trasen til postvegen fra Bergen til Trondheim er teken vare på, men mykje er også gått tapt i utbygging av nye vegtraser, gardsbruk som har pløgt den ned og av andre inngrep i terrenget.
I nasjonal verneplan for vegar,bruer og vegrelaterte kulturminner er tre parsellar valt ut i tre fylker som skal representere den 695 kilometer lange vegstrekninga, innkludert 150 kilometer kryssing av fjordar og vatn. Parsellane går gjennom ulike slag landskap og dei skal vise utforminga postvegen fekk.
I Møre og Romsdal gjeld det ei 5 kilometer lang strekning over Ørskogfjellet i Ørskog og Vestnes kommunar.
I Sogn og Fjordane gjeld det strekninga mellom Postvåg i Halsvik og Rutledal i Gulen. Denne strekninga går 13 kilometer på land og ca 20 kilometer over fjorden.
I Hordaland gjeld det ei 8 kilometer lang strekning i Lindås.

Turen eg skal skrive om her går fra Sjøholt til Ørskogfjellet og ut gangspunktet er ved Ørskog kyrkje. På første delen av turen går ein berre delvis der postvegen gjekk.
Frå Ørskog kyrkje følg  Elvastien på sørsida av Ørskogelva/Storeelva.
Elvastien vart bygd i 2011 og går på sørsida av Ørskogelva. Ein starter ved Kyrkjebrua og går mot Steinholtbrua. Elvastien ligg på matrikkelgarden Ørskog. Både kyrkja, gravplassen og prestebustaden ligg på garden. Ørskog gard har også gitt namn til kommunen. På nordsisa av elva ligg garden Sjøholt, fordelt på mange bruk.
Turvegen langs elva er universelt utforma med asfalt, ledekant for blinde og det er lite stigning.
   
Langs Elvestien er det lagt tilrette for gode møteplassar med bord, benker og grillplass. Elvaløa er reist i tradisjonell grindeløeteknikk og der er benker og bord.
Jørund Smed (Jørund Erling Amdam 1924-2003) har laga skulpturane som står langs Elvestien.   
Fra Elvestien går tuen vidare over Steinholtbrua og mot Gamlebanken. Følg så undergangen og ta til høgre opp trappa. Da er det berre å legge i veg på gang og sykkelvegen som går paralert med E39. Etter vel 1 kilometer, tek ein av til mindre veg (gamlevegen) ved Lande og føl den i ca ein kilometer.
   
  
Like før E39 (Ålesundvegen) tek ein opp bakken ved boligfeltet Pina. Der står postvegskilt i vegkanten.  Gå opp bakkane og til innmarka på garden Gjerde. Her er Den tronhjemske postvegen tydeleg i terrenget. Når ein går ut av innmarka går postvegen over til  fin grusveg. Føl den til den raude gamle utlada og over i smalare rås eit stykke.
  
Den trondhjemske postvegen over Ørskogfjellet vart utstukken i 1787 og arbeidet vart påbegynt same året.
  
Etterkvart går vegen i ein knapp venstresving opp langs dyrka mark.Gå forbi grinda og eit lite stykke opp bakken. Vær obs for her er det lett å gå for langt.  Ved eit lite uthus, på venstre sida, skal ein ta til høgre der den grøne stolpen står (sjå bilde). Her er det dårleg med grind så ein lyt klive over gjerdet.
  
Vidare går postvegen i slakt terreng med ein del vegetasjon i trasen. Eg kjende av og til på usikkerheita om eg var på rett veg, men eg såg etter spor i terrenget og  når det dukker opp ei bru over denne grøfta blir ein heilt sikkerpå at ein er på rett veg.
  
Ved Tverrelva står ein stein som fortel at brua vart  bygt i 1831. Den vart restaurert i 2013.
Den tronhjemske postvegen er ein historisk turveg. Det er dugnadsarbeid frå Ørskog historielag som ligg i botn for alt arbeidet som er gjordt på den gamle postvegen i samarbeid med Ørskog kommune og Sunnmøre friluftsråd.
  
Etter Tverrelvbrua går postvegen vidare på sti i småskog. Når ein nærmer seg E39 kjem ein fram på eit skogsholt som i dei siste åra er hogge for granskog. No er det åpent landskap. Entreprenørane har rydde fint etter seg så trasen ligg der uberørt. Gå Singlarbakken ned til  E39 og kryss rett over den og inn på grusvegen.
  
Når ein kjem inn på postvegen etter å ha kryssa E39 ser ein skilt som henviser til andre turmål i området, Kvanndalsetra og Dynjafossen.
  
Dynjafossen er eit turmål langs vegen som går til Kvanndalen. Ved ei bru tek ein av og går 300 meter før ein er ved fossen. Namnet har fossen fått av at ved stor vassføring kan høyre «dynjinga» (fosseduren). Når det er lite vasssføring  kan ein gå bakom fossen.Postvegen vart bygd etter det franske prinsippet, som vil sei å bygge veg i mest mogeleg rette  strekningar.  På vegen mot Haugsetra er det ei rett strekning på 2 kilometer.Når ein kjem opp på grusvegen ved Haugsetra føl ein den ca 800 meter til parkeringsplassen ved Fjellstova.Turen fra Ørskog kyrkje til Fjellstova på Ørskogfjellet er 8,5 kilometer og har ei stigning på ca 400høgdemeter.

Kart over turen ligg på Ut.no: Den Trondhjemske postvegen Sjøholt-Ørskogfjellet

GOD TUR!!

 

 

Kolbeinvatnet

Kolbeinvatnet ligg i Tafjordvassdraget og er regulert som magasin for kraftverka lenger nede i vassdraga. Dette vatnet ligg både i Sjåk kommune i Oppland og i Stranda kommune i Møre og Romsdal.

Utgangspunktet for turen er på Geirangervegen (Rv 63), på ei utviding like før Djupvatnet, ca 4 kilometer frå Geirangerkrysset.

Der går ein anleggsveg  paralelt med den T-merka råsa opp til Kolbeinreset. Det har i sommar vore utført arbeid med store maskiner i aust enden av vatnet og det var i den perioden også anleggsveg langs vatnet. Arbeidet er avslutta og det er no ein smal veg/køyrespor langs vatnet i tillegg til den merka råsa.Dette utgangspunkter er også starten på turen til Kaldhusseter. Da går ein til endes på Kolbeinvatnet (1111 moh), vidare til Flavatnet, Fremste Viavatnet (1000 moh)og til Heimste Viavatnet (1001 moh). Der deler råsa seg og ein har to alternativ vidare. Ein kan gå på venstre sida av Såthaugane til Slettdalsvatnet og vidare ned Storkaldhusdalen eller ta til høgre for Såthaugane til Fagerbotnvatnet og vidare forbi Middagshornet og ned til Sauebotn.
   
Fra Kolbeinreset har ein fin utsikt tilbake til Djupvatnet (1016 moh). Djupvasseggja (1546 moh) ruver høgt over vatnet. Til høgre for Djupvasseggja ligg Grasdalsreset og bak der Skjerdingsdalsbreen, Blåtind og Skjerdingsdalseggja.

   
Det er eit stille og mektig område når ein kjem opp på Kolbeinreset og starter turen langs vatnet. I tillegg til køyresporet er der merka varder der råsa går.
For dei som er intresert i fisking så er det ørret i vatnet. Ein må ha fiskekort for å fiske og det er det Sjåk Bygdeallmenning som administrerer.
Kolbeinvatnet er eit av i alt fem vatn som er regulerte i vassdraget. På reset er det sett opp skilt med forklaring om området som inngår i vassdraget og forhandsregler ein må ta.Ein pause ved vatnet der ein ser tilbake til reset og alle fjella med snø på er balsam for sjela.  Stillheita er komplett. Dette er ein lett tur med minimal stigning. Fra utgangspunktet til Kolbeinreset er det ca 100 meter stigning.Det er fin og lav vegetasjon å gå i om ein velger vekk både anleggsvegen og råsa. Fint å berre setje seg i den lave mosen og nyte. Området er også fint for ein joggetur.
  

Kart over turen ligg på Ut.no: Kolbeinvatnet

PRØV DENNE LETTE TUREN I NYDELEG TERRENG!

Maurset- Øyesetra-Maursetsetra-Maurset

I dei fleste bygder kan ein sjå setrar/støylar langs lidene, gjerne i skogvakse. Før var det setreråsa som var den faste vegen til setra, men mange av desse setreråsene er no øydelagde av skogsvegar. Ein kan framleis finne deler av dei gamle setreråsene.  Då det var setring rundt om på setrane var det også mange plasser reser mellom setrane som låg nær kvarandre. Budeiene brukte gjerne fristondene sine og helgane til å gå på besøk til nabosetra.
Om det var aktuelt mellom desse setraen som eg skal skrive om her veit eg ikkje, men der er ei gammal rås mellom Øyesetra og Maursetsetra.

Råsa mellom Øyesetra og Maursetsetra vart for ein del år sia rydda og merka. Denne turen er det ikkje så mange som går, sikkert fordi ein ikkje veit om at der er  rås.  Det er ein fin rundtur med mogelegheiter for å forlenge den mot Grendasetra, Holesetra, løypetrasen og bilvegen tilbake til utgangspunktet.
Eg har tidlegare skreve om turen fra Maurset til Øyesetra. I det innlegget står det beskreve utgangspunktet og første del av denne turen. Det innlegget finn ein her: Øyesetra, Markane. 
Fra Øyesetra går ein lida omtrent i same høgde mot Maursetsetra. Utgangspunktet fra Øyesetra er i øverst hjørnet på setrevollen mot aust.
    Tilbakeblikk til dei to sela og fjøsen. Råsa er ikkje like tydeleg alle plasser, men der er raude merkjer på steinar og treleggane.
   
Fine plasser for pause og med utsikt nedatt til gardane på Maurset. Fine haustdager, når det gjerne er skodde i lavlandet er det sol på denne turen.
  
Det er ein fin rundtur som også kan gjerast lenger. Fra Maursetsetra kan ein gå vidare mot Grendasetra og Holesetra. Da har ein plukka mange setrar på ein tur.
Maursetesetra er setra til gardane på Maurset og Ytre Hatledal. Her i fra har ein flott utstik mot deler av Maurset, Ullsheim skistadion, gardane i Grenda, Svingesetvatnet og mot fjella i sør. Fjorskodda ligg tjukk i lavlandet.Fra Maursetsetra kan ein ta råsa til Ullsheim (den går mot aust i nederste hjørne på setrevollen) eller den gamle setreråsa mot Maurset. Den går først vestover før den snor seg ned bakkane. Det er ikkje så mykje merking, men om ein les terrenget litt så finn ein fram. Enkelte plasser kan ein sjå små skilt som heng på trea. I myrområda er der raudmåla stikker.    
Etter å ha gått over ei stor myr med raude stikker ser ein eit stort rotevelte. Like bak det kjem ein fram på skogsvegende. Den er fin å følge tilbake til utgangspunktet.
 Denne rundturen som eg har beskreve her er knappe 6 kilometer og med ein høgdeforskjell på ca 360 meter.

Kart over turen finn ein på Ut.no: Maurset-Øyesetra-Maursetsetra-Maurset.

GOD TUR!!

Glomsdalen

Høge fjell med snø og skydotter og det blågrønne Oppstrynsvatnet er ei fin ramme på dei mange flotte turane som ein kan gå i Oppstryn. Ein av dei er turen inn Glomsdalen.Glomsdalen går i nordleg retning fra Oppstrynsvatnet. Fra den opparbeida parkeingsplassen like ved gardane på Glomnes og til botnen på dalen er det vel 10 kilometer. Til setra Stol er det knappe 9 kilometer. (litt feil på skilta).
Høgdeforskjellen fra utgangspunktet og til setra er vel 600 meter.
Allereide før turen har starta får ein flotte inntrykk av den mektige naturen som omkranser Oppstryn.
Glomsdalen er ein god beitedal og det er i alt fem setrar i dalen.  Stol er den som ligg lengst inn i dalen.Glomnes er også utgangspunkt for den populære turen til fjellgarden Segestad. For å sleppe biltrafikk gjennom tuna på Glomnes er det parkeringsplass ved utgangspunktet til Glomsdalen. Her betaler ein selvfølgeleg parkeringsavgifta dersom ein nyttar plassen.
Utgangspunktet for turen til Glomnessetra og Stol er gjennom grinda like ved parkeringsplassen. Skal ein til Segestad går ein grusvegen gjennom tuna og føl merking derifra.
Første del av turen gå i utmarka langs bøgarden og i gammal skog. Setrevegen er tydeleg så ikkje problem å finne fram.

 
Etter å plukka dei første høgdemeterane kjem ein til ei lysning i skogen og får flott utsikt nedatt til gardane på Glomnes.Setrevegen ligg fint, men bratt opp Kleivane. Etter gamalt er det to kvile på veg til Stol. Det første ligg på høgda (ca 360 moh) bak Glomnes og har fått namnet Kvileflåten. På Kvileflåten flater terrenget ut og det går slakt innover til Glomnessetra. Eit skilt viser veg til Glomnesnakken.
  
 
Glomnessetra høyrer til dei to bruka på Glomnes. Her var det to sel og to fjøser. På setra er det i dag to hytter av nyare dato som står på gamle selmurar. Der står også rester av gammalt setrehus av stein. Litt lenger inn i dalen fra Glomnessetra er det laga ny bru over elva Glomsdøla. På andre sida av elva kan ein  sjå ruinane etter Segestadsetra.  Bygningane på denne setra er bygd attåt store steinar slik at ein sparte å bygge ein vegg. På Segestadsetra var det slutt på setringa på 1930-talet.
  
Frå Glomnessetra går dalen vidare i slak stigning. Heile tida på venstre sida av elva.  Ein del småskog er det på dette «midt» partiet, men ikkje vanskeleg å ta seg fram i den tydelege råsa.
Glomsdalen kan være skummel om vinteren. Store snøskred kjem fleire stader ned dei bratte fjellsidene og går tvers over dalen. Desse fonnene blir liggande lenge i dalbotnen og ein må være ekstra forsiktige når ein krysser dei. Våren tiner rasa også fra undersida og danner farlege snøbruer.
Etter kvart får ein auge på setra Nos/Bolstadsetra på andre sida av elva. Alle sela vart bygd av stein.Nokre av sela hadde fjøs i underetasjen. No er forfallet av steinbygningane komt langt. Ei ny hytte er sett opp litt høgare oppe. Det var slutt på setring på slutten av 1930-åra på denne setra.Ca halvveis på vegen til Stol dreier dalen og ein kan no sjå inn i Stolsbotnen. Til høgre ligg Stolskaret og Sandskarhyrna.

Midtstøylen har fra tidleg på 1900-talet vore støylen til Åning og eit bruk på Brekke. Selet er bygd med vernemur mot snøskred. Nede ved elva kan ein sjå ruinar etter bygningar fra farne tider.Stol ( 689 moh) er setra til gardane på Nesje og Brekke. I alt sju sel er det på setra. Mange ganger har sela vorte  øydelagde av uveir og snøras, men alltid bygd oppatt.  Det er lang veg for dei som har seter og beiterett på Stol.  Før vegen rundt Oppstynsvatnet vart bygd i 1924, rodde dei fra Nesje til Glomnes med krøttera før dei tok fatt på den lange vegen inn Glomsdalen. Det var slutt med mjølkekyr innerst i Glomsdalen på slutten av 1800-talet.

At det lusker rovdyr i vår flotte natur fekk eg og ei venninde oppleve. Ein jerv kom langs lida og rett mot setrevollen der vi sat og kosa oss med nista og kaffien. Jerven hadde nok sauene som beita på setrevollen i sikte, men vart skremt da den vart var oss på ca 60 meters avstand.

TA TUREN TIL DENNE FLOTTE STILLE DALEN MED FEM SETRAR.

Bødalsseter – Bødalsbreen

Lodalen er spektakulær og sjarmerande. I denne trange dalen finn ein roen sjølv om det også kan være ei spessiell stemning blandt dei bratte fjella. Ein kan ikkje la være og tenkje på tragediene som har ramma dalen.
Både i 1905 og i 1936 løsna store ras frå Ramnefjell. Desse rasa raserte bygdene Nesdal og Bødal og tilsaman 135 mennesker mista livet.
   
Ved enden av Lovatnet deler vegen seg, til venstre mot Bødalen og til høgre mot Kjenndalen. Begge  vegane er bomvegar og for vegen til Bødalen betaler ein ved automaten i krysset. Til Bødalsetra er det knappe 5 kilometer og vegen har asfalt og oljegrus. Det er ein bratt og smal veg og høver ikkje buss eller bobiler.Fra parkeringsplassen på vegenden til Bødalsetra er det traktorveg og det tar ca 10 minutter å gå.  Bødalsetra  ligg i Jostedalen Nasjonalpark ,på ei stor slette 585 meter over havet. Kvart bruk i Bødal hadde sel og fjøs på setra. Før eit snøskred øydela setra i 1893 stod sela og fjøsane spreidd på sletta. Då dei vart bygd oppatt vart alle sela sett på ei rekke med fjøsane på ei rekke bak. Etter rasulykka i 1936 har det ikkje vore seterdrift på Bødalsetra.Det er høge fjell om omkranser setra og setrevollen. På bildet over kan ein så vidt skimte ei arm av Skålebreen. På bildet under ser ein sela og fjøsane stå på rekke. Ein kan også så vidt skimte ei arm av Tindefjellbreen.Bødalsetra blir nytta til brekurs og ulike ungdomsleirar og gardbrukarane har sett opp inngjerda teltplass med varmestove og toalett. Her på setra er også utgangspunkt for turen til Lodalskåpa (2083 moh).
Råsa innover dalen fra setra er tydeleg og godt tilrettelagt. Eit skilt står og viser veg. God og trygg bru over Bødalselva er for både folk og beitande dyr. Råsa snor seg fram inn dalen i lav bjørkeskog.
  
   
   
Ein kjem til eit stidele og skilta viser tydeleg veg vidare. Bødalsbreen ligg til høgre og vegen til Fessene og Lodalskåpa går til venstre. Råsa/vegen vidare inn til breen er flott å gå på. Berre siste stykket er det litt steinete i råsa.   

 

 

Eit panoramabilde over terrenget . Sætrevatnet er stort og grønt. Elvane som ein ser kjem fra Kåpevatnet og Bohsbreen.

Breen ligg langt oppe i fjellsida, men ein må respektere skiltinga og ikkje gå nærmare. Ta ein god pause og nyt stillheita. Ein har også god utsikt tilbake til Sætrevatnet og Grandane.
Den dagen eg var inn til breen var det heilt stilt. Flott veir og ikkje andre turister å sjå. På turen nedatt vart eg oppmerksom på noko som rørte seg på vatnet. Når eg kom nærmare fekk eg sjå sju ender som kosa seg på vatnet. Det kunne sjå ut som dei dreiv med synkron svømming.


Kart over turen ligg på Ut.no: Bødalssetra – Bødalsbreen

TA TUREN TIL DENNE STILLE PERLA.

Randastøylen – Holmøyskaret

Turen fra Randastøylen til Holmøyskaret går på gammal ferdselsveg gjennom Fargredalen. Mange av gardane i Randabygda og på Tvinnereim har skogteigar på nordsida av Holmøyskaret. Det var i tidlegar tider ei oppgangsag som stod langs Vikaelva, elva som har sitt utspring i Holmøyskaret og som renn mot Hornindalsvatnet, og her vart tømmeret saga før det vart frakta med hest gjennom Holmøyskaret. Ein kan tydeleg sjå spor i terrenget etter denne vegen.
   
For å kome til Randastøylen køyrer ein bomveg, Randahaugvegen,  fra Rand. Ta av fra Panoramavegen i krysset til Aaland og ta deretter til høgre i første kryss. Køyr gjennom eit tun og ein er snart ved kassa som er sett opp for bompenger. Skogsvegen er ca 2,5 kilometer og går nesten heilt til støylen. Ved vegenden er det rikeleg med  parkeringsplasser. Om sommaren går det mykje dyr i utmarka. Det er derfor laga til inngjerda parkeringsplass så bilen står trygt.
  
Randastøylen er støylen til gardane på Rand, Skrede og Hammer.  Det har vore tradisjon med støylsdrift sidan 1700-talet. Støylen er den siste støylen i Stryn Kommune som har aktiv støylsdrift.
Han som driv aktiv støylsdrift no har uttalt i eit interjuv  til lokalavisa at han driv meir av idealisme enn for inntekta. Tidsbruken på fjøsstellet er omtrent som om dyra hadde vore i fjøsen heime. Her lyt dyra hente maten sjølve. Når ein går over setrevollen ein sommar/haust kveld kan ein godt forstå at han også legg vekt på den gode rekreasjonen som det er å reise på støylen.Støylen ligg høgt og fritt og fra setrevollen ser ein Nordfjorden, Kvalen og over til Ryssfjøra på andre sida av fjorden.
Fjøsen som er i bruk kvar sommar på støylen vart bygd i 1985. Da fekk dei også på plass agregat og mjølkemaskin.
  
Turen starter på parkeringsplassen og går først eit lite stykke på skogsvegen før ein går over i rås rett før setrevollen. Mange små sel og fjøser omkranser setrevollen. Gå forbi dei to store gamle fjøsane og opp langs Støylselva. Da kjem ein inn på råsa . Den er tydeleg i terrenget og ikkje vanskeleg å følge. Første del av turen er litt stigning og går i lav bjørkeskog. Enkelte plasser får ein flott utsikt der ein ser nedatt til bygda og fjorden.Når ein er komt over bjørkeskogen åpner landskapet seg og ein passerer Fivereldvarden. Ein stor stein med ein varde på. No blir terrenget flatere og ein merker nesten ikkje stigninga.Føl ein merkinga og råsa kan ein gå denne turen sjølv om det er skodde og regnveir. Alt har sin sjarm. Opp Fagredalen har ein Raudgrøtbakkane (835 moh) på venstre side og Høgefjellet (867 moh) på høgresida.   
Etterkvart ser ein ned i Klebersdalen med Klebersdalsvatnet. Rett bak ligg fra høgre Heida (994 moh), Bubergskaret, Bergsetnakken (1133 moh) og Bjørkaksla med Tverrfjellet (965 moh).Fra Holmøyskaret ser ein over Bubergskaret til fjella i Gloppen. Vora (1450moh) og Snønipa (1827 moh).I sjølve Holmøyskaret ligg det tre små vatn og det er ca 700 meter mellom det første og det siste.
Fra Holmøyskaret er det skilta til andre pppulære turmål i området. Holmøyskareggja på venstre sida og Glitreeggja på høgre sida. Nydeleg terreng å gå i både til og fra Holmøyskaret. Turen fra Randastøylen til Holmøyskaret er vel 3,5 kilometer og med ei stigning på ca 350 høgdemeter.

Kart over turen ligg på Ut.no: Randastøylen – Holmøyskaret.

Terdalssetra – Terdalsvatnet

Terdalen er ein av sidedalane i Hornindal og ligg nesten på grensa til Møre og Romsdal fylke og Stranda kommune.
Turen min inn Terdalen går fra garden Lyngvoll, ein fråflytta gard som blir godt vedlikehalden.
Like før siste huset før fylkesgrensa, ta av på grusveg og køyr ca 400 meter. Parker ved ei utviding like før dyrka marka på Lyngvoll. Gå grusvegen gjennom tunet og vidare på skogsvegen.Skogsvegen går langs dyrka marka eit stykke før ein kjem til utmarksledet. Det er beitande dyr i marka så lat att ledet/grinda.
  Følg skogsvegen så langt som den går og vidare i rås. Den er sporadisk merka med raude prikker men er tydeleg i terrenget så ikkje vanskeleg å finne rette vegen.
Etter knappe 1,5 kilometer kjem ein til Terdalssetra. I alt seks bygninger står på setra. På denne setra, som på mange setrer rundt om, er bygningane av varierande tilstand. Nokre av nyare dato andre til nedfalls.
Frå setra har ein fin utsikt mot gardane i Kjellstadlida og på Trondstad.Turen går vidare bak om setrevollen. Der kjem ein innpå skogsveg som kjem opp fra Muldsvor.  Føl skogsvegen til endes.
Ein er no komne inn på ein del av trasen for ultraløpet Hornindal Rundt. Løypa for det løpet kjem ned fra Muldsvorhornet (940 moh) og føl skogsvegen til Muldsvor.
Denne turen føl dei kvite merkingane eit stykke opp fra skogsbilvegenden til ein kjem til eit tydeleg stidele. Der held ein til venstre og går vidare på tydeleg sti først i åpe landskap deretter eit stykke i lav bjørkeskog.Snart åpner landskapet seg og ein går på tydeleg rås med stigning som ein nesten ikkje merker. Heile tida har ein Terdøla brusande på venstre sida.
Terdøla har sitt utsping i Fossevatnet (988 moh) og renn i nordleg retning til dalbotnen  øverst i Hornindalen. Her snur elva mot vest og renn ihop med Sætreelva og danner Honndøla, som fortset mot Hornindalsvatnet.    Terdalen ligg mellom Knutsdalen,  som ligg i Hornidal kommune og Røyrhusdalen, som ligg i Stranda kommune. I botnen på dalen ligg Holtafjellet (1479) og det fjellet er grensefjell mellom tre kommuner. Hornindal, Stranda og Stryn.
Terdalen er eit flott turområde både vinter og sommer, med sin slake stigning mot Terdalsvatnet. Også Røyrhusnibba er eit flott turmål fra denne dalen.Etter kvart kjem ein fram til Terdalsvatnet (900 moh). Ei einsleg hytte står ved vatnet godt forankra i bakken.  Her er det berre å finne roen og nyte stillheita. Sauene som beiter i lida og fisken som vaker i vatnet er med på å gjere turen fullkommen.
Ser ein mot nord ser ein blant mange fjelltopper Hornindalsrokken med sine 1527 meter.Turen kan ein gjere lenger ved å gå på venstre side av vatnet, opp på reset og inn til Fossevatnet (988 moh).På veg frammatt dalen ser ein tydeleg  fjella i nord, bla. Hornindalsrokken og  Rokkekjerringa.Turen fra Lyngvoll og inn til Terdalsvatnet er knappe 5 kilometer og med ei stignig på 520 meter.

Sonjahytta i Holmøyane

Sonjahytta i Holmøyane ligg høgt og fritt opp under Glitreggja. Den første hytta på plassen vart bygd i 1932 og var eit felles prosjekt for folket i Holmøyane. Hytta fekk namnet sitt etter Sonja Hennie som var svært populær på den tid hytta vart bygd, og som vant OL-gull i kunstløp det året. Historia fortel at karane som var med på byggeprosjektet var svært betatt av Sonja Hennie og kalte derfor opp hytta etter ho.

Den orginale hytta vart etter kvart i svært dårleg forfatnig og midt på 90-talet vart ny hytte sett opp. Også dette eit felles prosjekt av unge og gamle i  Holmøyane.
Utgangspunktet for turen til Sonjahytta er ved grendahuset Vonlund i Holmøyane. Ein kan velge om ein vil gå heile turen fra riksvegen eller om ein vil køyre bomvegen som går nesten til Utigardsetra. Det er gode parkeringsmoglegheiter på begge plassane.
Fra riksvegen til Sonjahytta er det knappe 5 kilometer med ei stigning på ca 700 meter.
Skogsvegen går nesten til Utigardsetra. Ved Hågaledet står det kasse for bomavgift. Den betaler ein sjølvsagt om ein tek bilen opp i terrenget.Utigardsetra er setra som høyrer til garden Holmøy. Der er kun eit sel som står no. Ein fin plass å ta ein pause og nyte utsikta over Hornindalsvatnet og bygdene rundt.
    
Frå Utigardsetra går turen vidare mellom dei nedramla fjøsane. Råsa er tydeleg og delvis merka. Von i.l har prosjekt på gang der dei skal merke og skilte etter norsk standard. Første stykket fra setra går gjennom eit granfelt. I granfelt kan det ofte være vanskeleg å følge råsa, men der er raude merker på granleggane så ser ein godt etter finn ein rett veg.
    
Råsa går langs Holmøyelva eit stykke. Etter kvart svinger råsa mot søraust og det blir bratt det siste stykket opp på Sætrefjellet. Men ein får lønn for strevet når ein ser den fantastiske utsikten frå Sætrefjellet som ligg 670 moh.   Fra Sætrefjellet ser ein så vidt i Eidsfjorden og vidare Heggjabygda, Strand, Furefjerding, Navelsaker, Otterdal, Grodås, Kongsvik, Kjøs, Maurset, Grenda med Svingesetvatnet, Hatledal, Dalane og Langesetvatnet. Ein ser også ned att til Holmøyane og Holmøyvika.Fra Sætrefjellet går råsa søraustover i småkupert terreng. Ein ser ikkje hytta før ein plutseleg er der. Da er det berre å setje seg ned og nyte stillheita.
Ved Sonjahytta er det også bygd eit uthus med utedo. Ingenting å seie på utsikta fra utedoen og når ein i tillegg får poesi til underholdning må ein berre nyte stonda.
   
Både Sonjahytta og utedoen er åpen og kan benyttast av alle. Inne i hytta finn ein hytteregler og informasjon om korleis ein betale for opphaldet.
Hytta har ein kontakt person, for tida Hans Holmøyvik, som skal kontaktast for avtale om leige. Aksjonærane har førsterett om det er stor pågang.
Inn i hytta er det god plass. Stor sofa, ved ovn og ein kjøkkenkrok med gassbluss. Ein hems over halve hytta gir god plass for overnatting på madrasser. Ut fra oppslag om bruken av hytta les ein at det koster kr 40,- pr natt å overnatte.    
Området rundt hytta er med lav vegetasjon, små bergknauser og små vatn som gir liv i terrenget. Fra hytta er det fleire turalternativ. Det er planer om å skilte til Glitreggja. Også turen gjennom Holmøyskaret er fin.Kart over turen finn ein på UT.no: Sonjahytta i Holmøyane.

GOD TUR OG NYT DEN FLOTTE UTSIKA.

« Eldre innlegg Nyere innlegg »

© 2024 nytnaturen.no

Tema av Anders NorénOpp ↑