Sunndalen er ein sidedal til Hjelledalen i Stryn kommune.
Dalen er frodig og byr på variert natur.
På turen til Sunndalssetra ser ein tydelege spor etter det som er ein av dei eldste ferdselsvegane over fjellet mellom aust- og vestNorge.
Ca 5 kilometer innover den trange dalen ligg den fråflytta garden Sunndal. Husa på garden har fleire ganger opp gjennom historia blitt tatt av ras og snøskred. Det største og mest ødeleggande raset som er dokumentert skjedde 6. februar 1868. Då omkom 13 mennesker, 31kyr, 120 sauer og ein hest.
I 1902 vart Sunndalen ramma av ras på nytt. Denne gangen gjekk det ikkje menneskeliv, men fleire bygningar vart ødelagt.
For å kome til utgangspunktet for turen, køyr Rv 15 mot Strynefjellet. Ta inn dalen ved ei avkøyrsle på høgre side, mellom to buss-stopp, ca 600 meter forbi butikken og bensinstasjonen på Folven. Dette er ein bomveg og sjølvsagt betaler ein bomavgifta med glede om ein vil ta bilen inn dalen.
Like før den fråflytta garden er der parkering for eit fåtall biler. Parker fornuftig.
Det har ikkje vore fast bosetning i dalen sia raset i 1902. Slåttemarkene har vore i bruk langt inn på 1900-talet, og området er framleis i bruk som beitemark.
Frå parkeringa er det grusveg forbi garden deretter går ein over i rås. Der er rås på begge sider av elva mot setra. Denne turen går innover dalen på høgre side og returnerer framatt på andre sida. Slik blir denne turen ein fin rundtur.
Råsa inn dalen er tydeleg. Utgangspunktet ved parkeringa ligg på ca 300 moh og setra ligg på ca 470 moh. Ei stigning på 170 høgdemeter og 4 kilometer.
På turen inn dalen krysser ein trygt elva Sunndøla på Setrebrua. God og trygg bru og med sikring mot den frådande elva.
Siste stykke til setra går ein i åpe terreng. Sygneskarsfjellet med sine 1692 meter ligg innerst i dalen. På begge sider av fjellet er det fine turmål. Til høgre for fjellet ligg Sygneskarsvatna. Til det fremste vatnet går det rås. Den historiske ferdselsvegen opp Kamperhamrane og vidare til Sjåk går i dalføret til venstre. Opp Kamperhamrane ser ein tydeleg at dette er ein gamal ferdselsveg. Trappene vart restaurert i 2013.
Turen over Kamperhamrane er ein av historiske vandreruter. Eit samarbeid mellom riksantikvaren og Den Norske Turistforening.
Les meir om Historiske vandreruter
Det er gardane i Guddal og Folven som har seter på Sunndalssetra. Det har det vore seter sia 1800-talet. Dette er ei forholdsvis stor seter med mange setrehus. Mange av dei er restaurerte. Det var slutt med melking på setra i 1946.
I åra 1946 – ca 1970 disponerte DNT ei hytte på setra som fotturistar kunne bruke. Det var ein lang tur med få mogelegheiter for overnatting for dei som tok turen over fjellet mellom aust og vest.
Låg interesse gjorde at dette samarbeidet vart avslutta.
Turen tilbake til parkeringsplassen går første stykke i den same råsa, men etter ca 400 ta til høgre ved skilt. Ein kjem snart fram til den imponerande Tverrelvfossen. Denne elva kjem frå Tystigbreen og kan ved store nedbørsmengder eller stor snøsmelting være enorm. Men også på denne sida av elva er det gode og trygge bruer.
Langs råsa passerer ein Pine-Guri steinen. Steinen har hatt namnet sitt så lenge folk i bygda kan huske. Historia om steinen kan være så langt tilbake i tid som til 1830 åra. Det er da kjent at det var ein periode med fleire uår i Gudbrandsdalen. Det seies at Guri var ei av tre jenter som tok seg over fjellet ein tidleg vårdag frå Bråtågrenda i Skjåk. Ærende var å skaffe seg korn i Oppstryn. Dei hadde med seg store tre-butter for å frakte kornet heimatt. Dette var ein krevjande og strabasiøs tur. Guri omkom ved denne store steinen av svolt,utmatting og kulde.
På dei lange flatene før ein kjem fram att til garden kan ein få auge på ein luring ved råsa. Fin. Alltid noke spessielt å sjå om ein ikkje fær for fort fram.
Turen er ca 4 kilometer og har ein høgdeskilnad på ca 170 meter frå parkeringa og til setra.
GOD TUR!