Rønstadhellaren på Lepsøya

Lepsøya er ei øy i Haram kommune. Den er den sørlegaste øya i øygruppa Nordøyane, som ligg nord for Ålesund.
Øya er forbunde med ferge til fastlandet over Lepsøyrevet og hurtigbåt til Ålesund.
Nordøyvegen, planlagt ferdig 2022, skal gje fastlandsforbindelse til innbyggjarane på Lepsøya, Haramsøya og Flemsøya.

Rønstadhellaren er 14 meter høg, 20 meter brei og 77 meter lang og dermed ein av dei største sjøhellarane i Norden. Den ligg 56 meter over havet og må ha blitt til i ein epoke då havnivået var mykje høgare enn det er no. Hellaren knip seg saman til eit trongt hol som er delvis attmura.
Rønstadhellaren har vore brukt som sommarfjøs for sau og geit, kanskje også for kyr og hestar like sidan folk busette seg på øya.
Arkeologiske utgravningar har avdekka eit kulturlag av skjell og dyrebein med iblanda neverstykke . Det er også avdekka ein ildstad. I nærheita av dette blei det funnet ein forseggjort beinkamb, som er datert til tida 200 e.Kr. Denne kamben er i dag oppbevart i Bergen Museum.
I tillegg til Rønstadhellaren er der 5 andre hellarar på sørsida av øya. På nordsida er der 3 hellarar. (Kilde: Haram bygdebok).

For å kome til utgangspunktet køyrer ein rett fram etter ferga. Ta til venstre og følg Rønstadvegen til endes.
Det første stykke på turen går på privatgrusveg, forbi ei hytte og vidare til enden på grusvegen. Vidare over i tydeleg rås.

Råsa går langs strandkanten i trygg avstand frå havet. Ein har ei flott utsikt over Vigarafjorden og mot øyane i Giske kommune.

På avstand kan ein tydeleg sjå eit ansikt som ikkje er heilt i godlage i dette berget. Ansiktet og den smalkanta bergveggen kallast Smalhans. Namnet kjem kanskje av at råsa er smal her.
Det kan kjennes trygt å støtte seg på Smalhans når ein går forbi, men er ein overtruisk bør ein helst ikkje gjere det. Før i tida var folk redde for å bli råka av ulykke om dei hadde klappa han Smalhans. (kilde:Haram bygdebok).

I Columbinebukta/Støylsvika er ei minnetavle på ein stein. Dette er minnetavle over dei omkomne etter forliset av S/S Culumbine. Den 50 fot lange slepefartøyet forliste i 1886 etter å ha vore i drift i 9 dagar frå Durossness på Shetland.
Den 59 år gamle Betty Mouat var den einaste som var ombord då fartøyet vart funne. Redningsmennene, dei fleste frå Rønstad, fekk kvar si medalje frå den Britiske stat for redningsdåden.