Gamle Kvalheimsvegen på Vågsøy

Bygda Kvalheim ligg på sørsida av Vågsøya. Bygda kan sporast langt tilbake i tid og er nevnt i kjelder så tidleg som på 1300-talet. Fiske og jordbruk var viktigaste leveveien som i dei fleste andre bygdene ved kysten. Det var vanskelege hamneforhold i Kvalheimsvika og hamna kunne stort sett brukast berre i godvær. På slutten av 1940-talet vart det bygdt ny landingsplass for Kvalheim, Storbåtjølet. Dette var stor framgang for fiskarane på Kvalheim, sjølv om også denne hamna er veldig væravhengig.
Selje kommune, som Kvalheim høyrde til da, løyvde i 1870 pengar til veg til bygda. Kvalheimarane måtte ta på seg ein stor del av kostnadane med vegbygginga, anleggsarbeidet og vedlikehaldet av vegen. Vedlikehaldet var spesielt krevjande om vinteren når det var snøveir og vegen bles att.
Denne dugnaden heldt på heilt fram til 1960-talet.
Med stadig større busser og lastebiler vart det behov for betre veg og i 1965 vart nye vegen lenger oppe i fjellsida teken i bruk.

Etter fleire år med igjengroing og utvasking av gamlevegen sette ein gjeng med eldsjeler i gong med dugnadarbeid. Med stor dugnadsinnsats fra folk i bygdene Raudeberg, Vedvik, Refvik og Kvalheim vart gamlevegen nyopna i 1998, no som trim og rekreasjonsløype.Utgangspunktet for turen er Hagen ved austsida av Refvikvatnet. Der er stor parkeringsplass, men parker ikkje framfor garasjaneportane. Starten på vegen seier seg sjølv med den flotte smijernsporten som er sett opp. Denne gamle vegen er godt vedlikeholdt med grus og den ligg fint i terrenget. Fleire plasser langs vegen og vatnet er det laga til med kvileplasser. Her er det fint å sitje og har ein niste i sekken er det berre å benke seg. Det er viktig at ein tek med seg alt søppel når ein forlet plassen.Når ein går langs den gamle vegen ser ein den nye vegen lenger oppe i fjellsida. Mange køyrer denne vegen for å kome seg til bygdene Kvalheim og Kråkenes. Vil ein besøkje Kråkenesfyr køyrer ein også over Kvalheimsfjellet.Refvikvatnet er naturreservat og dette vatnet er ein såkalla strandsjø som er oppdemt av lausmassar frå havet. Vatnet har stor verdi som trekk- og over vintringsplass for andefulg og vadefugl. Det er registrert 44 artar av våtmarksfulg i dette området.

Den gamle Kvalheimsvegen går parallelt med vatnet eit godt stykke. På bildet kan ein også så vidt skimte bygda Refvik og havet. Den høgaste toppen ein ser til venstre på bildet er Traneberget 418 moh. Ein fin tur å gå på om ein vil gå litt lenger enn den gamle vegen.Her ser ein tilbake mot Hagen, bebyggelsen øverst på Raudeberg og fjellet Vadefjellet som er 288 moh. Ved den store steinen på bildet er der trimpost. Det er laga til med i alt 5-6 kvileplasser langs vegen. Her kan både gamle og unge gå tur og gå så langt som ein har lyst og eventuelt setje seg ned og vente på dei som vil gå lenger.Den gamle vegen har lite stigning før ein kjem til Reinurda. Der starter stigninga og vegen slynger seg opp fjellsida i fleire hårnålsvingar. Arbeidet på desse svingane, som er flott oppmura, var fordelt på gardbrukarane på Kvalheim. Frå gammalt av var det tre bruk på Kvalheim, Ytre Kvalheim, Myhre og Indre Kvalheim.
Kvalheimsvingane som vi ser dei i dag stod ferdig i 1932.
Her ved Myresvingen har ein fin utsikt mot bygda Refvik, den populære badestranda Refviksanden og stor havet.Ved Refviksvingen står eit oppslag om ei nifs hending som skjedde ein stormdag i 1961. Heldigvis enda det godt.Ti år etter at kommunen løyvde pengar var vegen fra Hagen til bøgarden på Indre Kvalheim ferdig. Det er sett opp ei steinstøtte med årstalet innrissa. Denne støtta står nær bilvegen og parkeringsplass som er opparbeida. Så vil ein gå turen motsatt veg er det moglegheiter for det.