november 2015 – nytnaturen.no

Turen til Vikasetra og Randasaga starter i Holmøyvika. Like ved Vikaelva og Hjelle snikkerverksted er der høve til å parkere på begge sider av Rv 15. Første stykke av turen går på skogsveg. Fint og mjukt underlag. Eit lite skilt som viser at ein er på rett veg.
Første stykke går på skogsveg.
Ein går skogsvegen eit stykke til den deler seg. Ein held til venstre og kjem snart til ei bru som går over Vikaelva. Ein fortset på skogsvegen, men skal etterkvart over i rås på høgre side. Det er tydeleg spor og eit skilt som viser der ein skal ta av fra skogsvegen.
Ei av mange bruer over Vikaelva.
Tydeleg rås ut av skogsvegen og eit lite skilt.

Kraftverk i Vikaelva vart bygd i ca 1947 og gjekk fram til ca år 2000.

Råsa er tydeleg og stillheita er komplett når ein går opp Sagedalen. Kun naturen sine eigne lyder. Når ein går opp Brautaen, ei lang strak stigning på råsa, høyrer ein Vikaelva som durer langt der nede.
  Nydeleg rås opp Brautaen.Når ein er komt opp på Brauta ser ein Styggholsfossen.
Råsa fortset over eit litt vått parti, men det går greit å kome fram. Etterkvart kjem ein innpå skogsvegen. Ein føl den til ein er ved den nye brua over Vikaelva, Sagedalsbrua. Eit fint stykke arbeid som vart utført på dugnad sist sommer. Går ein turen ein varm sommardag er her muligheiter til å avkjøle seg i den fine kulpen nedanfor brua.
  Etter brua kan råsa enkelte plasser være vanskeleg å sjå, men følg med i terrenget så ser ein spor etter kor det er naturleg å gå. Eg kom fram på fint opplagde steiner i trappetrinn, og da var det ikkje vanskeleg å skjønne at eg var på rett veg. Og snart ser ein Vikasetra i himmelsjå.
Kven har vore sherpa her?Vikasetra i himmelsjå.
Vikasetra høyrer til gardane i Holmøyvika, Vikøyane og Skåpavika. Den store fjøsen er fellesfjøs til fire bruk . Fjøsen som står åleine høyrer til Skåpavika. Der er eit sel/hytte på setra.

RANDASAGA. Randasaga- forstørra «Randasaga første halvdel av 1900» Magne V. Kristiansen 2000. Måla i samarbeid med Magne Rosenlid.

Går ein vidare rett sørover fra den store fjøsen på Vikasetra, kan ein følge ei rås eit godt stykke mot Randasaga. Murane etter saga ligg ved elva. Der er ikkje tydeleg rås heilt fram om ein kjem fra Vikasetra, men følg råsa til ein kjem til ei stor myr, drei da austover mot elva.
Eg gjekk for langt og for høgt i forhold til Randasaga men kom fram på brukara der Randabrua gjekk over Vikaelva. Artig å sjå det og.
Eit av brukara der Randabrua kryssa Vikaelva.
Eg gjekk over elva ved desse brukara og langs med elva til eg kom nedatt til murane etter saga.

Randasaga var ei oppgangsag og var i bruk fram til 1915. Det var to bruk på Rand og to bruk på Tvinnereim som hadde eigarskap i saga. Dei hadde skogteigar i Randaskogen, på nordsida av Holmøyskaret, ned mot Holmøyane. Tømmeret vart saga og frakta gjennom Holmøyskaret til Rand og Tvinnereim. Når dei skulle ha tømmeret til Rand gjekk vegen fra Holmøyskaret ut Fagredalen til Randastøylen og vidare til Rand.
Når tømmeret skulle fraktast til Tvinnereim, var det eit vegdele ca 200 meter etter skaret, der gjekk vegen til Tvinnereim på venstre sida av Høgefjellet, ned Klebersdalen og til Tvinnereim.
Vegen gjennom Holmøyskaret heiter Randavegen.

Saga stod fram til ca 1930. No er det berre murane og litt av tømmerstokkane som er syneleg.

På 1870-talet var det eit voldsomt styggeveir, og mykje skog i Randaskogen bles ned. Tømmeret vart saga og frakta til Randabygda. Av dette tømmeret vart det sett opp to hus. Eit av det er det gamle skulehuset på Skrede.
Det gamle skulehuset på Skrede. P1130394 Slik ser murane av Randasaga ut no. Godt storflaumen ikkje har nådd murane.
Også litt av tømmeret i bygningen viser enno.
Turen til Randasaga kan ein også ta uten å gå om Vikasetra. Når ein er ved Sagedalsbrua fortset ein på venstre sida av elva. Ein går ca ein kilometer på skogsvegen og dreier mot elva. Det er ikkje så enkelt å sjå murane når ein kjem den veien, men går ein langs med elva finn ein dei.

Ein kan også gå skogsbilvegen fra Nybø i Markane og til Randasaga. Da føl ein skogsbilvegen heilt til lunneplassen, vidare ned Kupa og fortsetje vidare på traktorskogsvegen langs med elva.
Turen fra Nybø kan ein lese meir om her: Skogsvegen i Randaskogen.

Turen ligg på Ut.no: Vikasetra og Randasaga

Sjå andre måleri av Magne V. Kristiansen: adfontes.no og www.facebook.com/adfonteskunst.

GOD TUR!!

Holmøyane er ei av bygdene som ligg stille og fredeleg ved Hornindalsvatnet, Nord Europas djupaste innsjø. Det er bygda som dei fleste berre susar gjennom, på veg austover eller vestover.Skåpavika, på kommunegrensa mellom Eid og Hornindal
Bygda blir også kalla Sudstranda, og da er det rekna heilt fra Skåpavika til Skrede. Denne bygda, og dei 60 innbyggjarane som bur her, har mykje å by på og vise fram om ein tek seg tid til å stoppe opp litt.

Tidlegare i haust var det ein reportasje i lokalavisa om Holmøyane og den nye bygdavegen som dei har bygd på dugnad.
Eg vart imponert og nyskjerrig så eg tok turen for å utforske. Fann ut at eg skulle sjå meir av bygda når eg først var der, og det vart både ein, to og tre turer til Holmøyane.
Utgangspunktet for turen.
Turen min starta der den gamle riksvegen tek av fra den nye riksvegen, lengst aust. Ein er da i Holmøyvika. Her ved denne garasjen er det god plass og parkere bilen. Men pass på at den ikkje står i vegen for anna ferdsel. Så da er det berre å ta beina fatt. Utforske.

Noke av det første ein ser når ein starter på turen i Holmøyvika er bygda på andre sida av vatnet, Otterdal. Ein ser også over til Skjerneset, Kjøsahalsen og garden Hatlelid. Og så ruver Ytrehornsnakken og Gløvrefjellet lenger bak.

Ein kjem fort i mimre modus når ein går på gamle vegar der ein tidlegare sneik seg rundt svingane med bil. No er det ikkje mykje trafikk på denne vegen, men den er fin som gang og sykkelveg for dei mjuke trafikkantane i bygda.Når ein kjem litt lenger fram ser ein tydeleg at det er aktivitet og utvikling i bygda. Og at her er aktivitet kan ein godt forstå. For Holmøyane er nesten «verdens navle» og ligg veldig sentralt til med pendleravstand både til kommunesenteret i Eid, Hornindal,Stryn , Volda og Ørsta.  Boligfeltet Høgda er opparbeida med infastruktur til totalt 9 tomter. Fire av dei er selde og eit hus er allereide komt opp.
Høgda boligfelt.
Turen min gjekk ned veien til høgre og etterkvart kom eg ned til eit hyttefelt. Følg vegen vidare , forbi krysset der vegen går ned i Leirvika.
Leirvika, ein idyllisk plett ved vatnet.
Det nye hyttefeltet, Nesjane, ligg usjenert og stille til med flott utsikt over vatnet. Ikkje ein lyd var å høyre fra hovudvegen. Der er mange store fine hytter å sjå. Etter å ha snakka med kjentfolk fekk eg vite at der fremdeles er ledige tomter. Holmøyane med fiske, bade og turmuligheiter må være eit eldorado for dei som søkjer friluftsliv.
Gå vegen heilt til endes i hyttefeltet og vidare i skogen heilt til ein kjem ytters på neset. Da har ein dei fine holmane rett fram for seg.Turen gjekk vidare gjennom skogen og over til Storevika. Enda ein idyllisk plass med utsikt over vatnet og fin kveldssol.
   P1130441 Storevika
Like utanfor Storevika ligg Landholmen. Der har familien Holmøy, som eig Holmøy Arbeidsskule, familiegravplass. Det var Ola Hansson Holmøy som i 1904 fekk løyve av Kongen til å leggje familiegravplassen på den vesle holmen. Dette er ein nydeleg plass å stede sine kjære til den siste kvile.
Holmøy Arbeidsskule vart skipa i 1858 og det var den første arbeids- og snikkarskulen i sitt slag i landet. Kvar sommar, dei siste sju åra, har det vore kunstutsilling i lokala til arbeidsskulen.
Der er også internat,som er delvis utleigd om sommaren, i same tunet som arbeidsskulen stå.
Dugnadsånda lever også i Holmøyane.I denne velse bygda har dei grendalag, idrettslag og skytterlag. Von cup vart i mange år arrangert på fotballbana i Holmøyane. Dette var ei stor fotballturnering for hobbylag fra nabobygdene. Det vart kjempa om den gjeve pokalen både i kvinneklassen og herreklassen.Grendahuset Vonlund med idrettsbane/fotballbane mot Hornindalsvatnet.
Det siste dugnadsprosjektet dei har hatt føre seg er blant anna den nye bygdavegen, som går fra boligfeltet Høgda og til Gjeilefjæra. Den vart offisielt åpna 3 oktober med snorklipping av ordfører Alfred BjørloGjeilefjæra er ein fin plass ved vatnet som blir brukt til badeplass og sosial møteplass når årstida og veiret tillet det.
No når den nye bygdavegen er bygdt, kan ein kome seg fra Holmøyvika, Høgda boligfelt og Storevika og til Gjeilefjæra utan å gå på den sterkt traffikerte riksvegen. Bygdavegen går vidare fra Gjeilefjæra forbi fabrikken og langs vatnet heilt ut til Arbeidsskulen. Kanskje med tida heilt til grendahuset Vonlund.Her ser ein bygdavegen som kjem ned bakken fra vegen som går til Storevika.
Denne rundtur snur her i Gjeilefjæra og går tilbake opp bakken og til bilvegen som går til Storevika. Der tek ein til høgre og går mot hovudvegen. Rett før hovudvegen kan ein ta inn på ei rås gjennom skogen, gå forbi tre hytter, og kome igjen på den gamle riksvegen. Da slepp ein å gå langs hovudvegen. Når ein da er komt på den gamle riksvegen igjen, går ein den tilbake til bilen.
Også i Storevika er der hyttetomter for sal..
  Skilt ved gamle riksvegen fortel om eit aktiv bygdelag.
På tilbaketuren ser ein på høgre sida det nye industriområdet i bygda. Der har det allereide etablert seg ei bedrift med hovudkontor. I Holmøyane er de også to fabrikker om har 3-4 arbeidsplasser.
    Bilder fra arbeidsplasser i bygda.
Denne rundturen i Holmøyane er ca 4,5 kilometer og er enkel å gå. Vær nyskjerrig og utforsk nabobygdene.

Kart over turen finn ein på ut.no: Holmøyane/ Sudstranda

GOD TUR!!

Måned: november 2015

Vikasetra og Randasaga

Holmøyane / Sudstranda

Siste innlegg

Kategorier