Måned: mars 2015

Høgt opp i fjellet på nordsida av Hornindalsvatnet ligg fjellgarden Furefjerding. I daglegtalen kalla Fjellja. Det har vore to gardsbruk tidlegare, men no er det berre eit som det bur folk på og som er i drift. I følge bygdeboka for Eid og Hornindal frå 1953, er gardane først nemde tidleg på 1600 talet. Natt til 25 mars i 1718 gjekk ei snødemme over Indre Furefjerding og gjorde stor skade. Etter det vart husa flytta 200 meter vestover og står no trygt for fonnlaup.

I 1976 var den private bilvegen til Furefjerding ferdig. Den går i hårnålsvinger opp dei bratte bakkane fra Hornindalsvatet. Det tok 12 år å ferdigstille vegen.

Denne turen som eg skal skrive om her, gjekk eg seint i november. Da var det fremdeles varmt og godt i fjellsida og fine farger. No når våren er her igjen anbefaler eg denne turen. Eg gjorde den som ein rundtur, men det går ann å gjere den så lang som ein vil.

Utgangspunktet mitt er Strand. Der fann eg ein parkeringsplass som eg sette bilen. Eg spurte ein lokal bonde om det var greit at bilen stod der. Det som er viktig er at ein parkerer så ein ikkje står til hinder for andre. Parker godt ut til sida. Tankbiler skal ta svingen.
Da eg parkerte her så var eg klar over at det kom til å bli nokre kilometer på asfalt. Men at turen langs Hornindalsvatnet skulle bli så fin hadde eg ikkje forestilt meg. Det var så stilt. Ingen biler. Der kunne eg gå og studere kjent terreng og fjellformasjoner fra ein ny vinkel.
 Sjølv i november var det liv i blomstrane.
 Det er fin og nylagt asfalt langs vatnet.

Kjente fjellformasjoner fra ny vinkel.
Fortset ein vegen langs vatnet kjem ein til slutt til Navelsaker. Men eg tek av til Furefjerding og starter på motebakken.

  Spor fra tidlegare vegtraseer.
 Bratt og smal veg uten autovern.
I vinter sende NRK eit innslag på «Norge Rundt» fra kraftforleveranse til Furefjerding. Det var spektakulært å sjå den store lastebilen på den smale vegen.
   
Gamle instalasjoner langs vegen minner om at det har vore tøffare tider å bu og leve på ein fjellgard.

Etter kvart som ein tek høgdemeter opp bakkane og ein nærmer seg tunet blir utsikten vidare og flottare.Her ser ein fra venstre: Gløvrefjellet og Ytrehornsnakkjen med Otredalsstranda. Grodås sentrum, Setrehornet, Gulkoppen, Kjøsahalsen,  Middagsfjellet/Øyenibba, Kjøs  med Bjørnaholmen. Langt bak i snøen ligg Jostedalsbeen og Lodalskåpa. Ein ser Gryta og Årheimsfjellet. På sørsida av vatnet ser ein litt av bebyggelsen i Holmøyane.

Turen vidare mot Yste Furefjerding går på dyrka mark, der er køyreveg opp og forbi masta. Ein går vestover mot ei grind mot utmarka. Ta kontakt med folk i tunet og spør om vegen om ein er usikker. Og husk å lat att grinda etter deg.

Traseen frå Indre til Ytre Furefjerding (knapt 2 km) går i slakt terreng, det er stedvis merka med raude Tèr. Underlaget er flott å gå på, reint idyllisk og utsikten er upåklageleg.
  
  
   
På Ytre Furefjerding budde  fjellbonden, lokalpolitikeren og skribent Johan O. Lillestøl og kona Pernille til langt ut på 1980-talet. Her gjekk kraftlinja over eigedomen utan at fjellbonden såg noko grunn til å koble seg til. Berre dei siste 4-5 åra hadde dei elektrisk kraft innlagt.

Husa på Ytre Furefjerding er no til nedfalls. Men her har ein nøysam familie hatt sitt tilhold i mange år. Bygd opp av ingen ting.  Da Johan kom til garden, starta han men å vøle hus og fjøs. Etter kvart skaffa han seg to lamb. Men stor nøysemd og hard arbeid voks flokken og med åra sende han 120 sauer på sommarbeite.  Stien/råsa vidare til Strandasetra går i litt stigning forbi huset og vestover.
 Kattungen Fride var med på tur.
Ein turkammerat slo følge frå Indre Furefjerding. Korleis i all verden får ein ein kattunge til å snu!? Den dagen eg gjekk var der ikkje folk heime i tunet så eg kunne ikkje få hjelp. Trudde den skulle bli lei og gåen og snu, men nei.  Måtte etterkvart ta telefonisk kontakt med eigaren for å forhøyre meg om alderen til denne turkameraten. Eg hadde veldi lite lyst til å snu. Eigaren gav klarsignal om at pusen, Fride, kunne få fortsetje.

Når ein har gått litt stigning og er komt fram på slik at ein ser nedatt til Strand går det  sti/rås ned i eit lite juv før ein stig oppatt til Stranasetra. Ein kan gå den stien eller fortsetje opp Geitskogegga og runde av juvet lenger inne. Ein kjem innpå skogsveien ved setra.

  Strandasetra med skogsveien i bakgrunnen.
  
Fra Strandasetra og ned til Strand går det ein fin, men bratt skogsveg.
 Her nærmer ein seg gardane på Hatlelid.
Når eg kom ned til Hornindalsvatnet og til  bilen så var det å køyre kattungen Fride heim til Indre Furefjerding igjen. Der møtte heile familien opp for å ta imot den turglade katten.

Denne runden er ca 12 kilometer.

Kart over turen finn ein på: Strand – Furefjerding – Strand

Ein ny tur er utforska og eg deler den gjerne med dokke. Denne gangen har eg tatt turen ut av kommunen og til nabokommunen Eid. Dei veglause gardane Ytre Åsane og Indre Åsane ligg i fjellsida mellom Lote og Hennebygda.  Har lenge høyrt snakk om råsa/stien fra Lotsberg til Indre Åsane, men først no vart den utforska. Og snakk om overaskelse! Hadde i utgangspunktet sett føre meg ei vanleg rås/sti som gjekk høgt opp i lida, men der tok eg grundig feil.

Denne turen som eg skal beskrive her ligg i Åsane naturreservat.  Eit naturreservat på totalt 1.424km2  og med spesielle førekomster av edellauvskog.

Oddgeir Bruaset har i boka si «På fjellhylle og havstrand – livet på veglause gardar i Nordfjord»  skreve om livet på desse gardane i fjellsida mellom Lote og Hennebygda.

Må innrømme at eg mange ganger i løpet av turen studerte på kva som fekk folk til å rydde seg gard og busetje seg i slike bratte fjellsider. Tankane gjekk tilbake til dei første som kom og begynte å rydde seg heimar.  For eit slit folke før i tida hadde for å overleve.  I boka til Bruaset les eg om at på Åsane var det gode hamnegangar (beite) og at folket der tok imot kyr frå gardane med dårleg beite på sørsida av fjorden. Dette var med på å gjere Åsane til ein velstandsgard.

Men la oss ta turen.

Ein kjem seg til utgangspunktet ved å køyre til Lote. (E39 fra Nordfjordeid, Panoramaveien eller Rv 15 fra Stryn). Ta av til Lotsberg og fortset vegen heilt til endes. Da er du komt opp i tunet på Indre Lotsberg. Der er det parkeringsmoglegheiter, men pass på at du parkerer så bilen ikkje står i veien for dei fastbuande.

På garasjen i tunet står det oppslag med kart om turen til Indre Åsane.  Gå under låvebrua og vidare innover bøen mot skogkanten rett bak dette bygget.

Eg kan godt sei eg vart overaska over vegen inn lia. For det som eg trudde var ei vanleg rås/sti var ein gammal vegtrasè. Og den var fint rydda og vedlikeholdt.
 Vegtraseen var ca 1,5-2 m breid.

Bilde:Fra Lotsberg kom vi den vegen som ligg lengst til venstre.  Utsikt ut Nordfjorden.
Bilde: Godt å ha noke å lene seg mot mens ein studerer utsikten. Her er det bratt ned!!

Bilde: Som ein allè ligg vegen der. Under hammaren kunne ein sitje tørt om det var nedbør.Her er ein nesten komt inn på Ytre Åsane. Her bur det fremdeles folk, sjølv om dei ikkje har veg. Mange fine klopper over elvane som kryssa vegen.
  
Som de ser av bildet så er det fjell på oppsida av vegen og bratt utføre på andre sida.  Likevel er det flotte muringer. Ikkje mykje HMS i den tid denne vegen vart bygd. Og her gjekk ungane til skule heile året. Dei fekk med seg ei øks som dei skulle bruke å hogge spor i isen om den hadde frose opp.
Bilde: Ingenting er som å finne våren og historisk grunn.
  Bilde: Indre Åsane.
Vi var på tur til Indre Åsane for eit par år sidan også, da  møtte vi Johan Lote, eigar av garden. Han hadde da vore ned til sjøen og fiska. Fangsten sende han til gards med taubana ilag med posten. Det var mykje og store grantre som låg på kryss og tvers over  vegen opp fra Åsevika da, men det såg ikkje den gamle mannen mørkt på.

Om ein no vil avslutte turen kan ein gå ned til fjorden ved Åsevika. Om ein vil fortsetje kan ein enten ta same vegen tilbake eller gå til Øvre Åsane. Støylen som ligg lenger oppe i fjellsida. Det er greit å finne vegen.Bilde: Utsikt inn Nordfjorden mot Randabygda og Tvinnereim. Ryssfjæra på andre sida av fjorden.

Denne turen er enkel å gå. Den passer for dei aller fleste både ung å gammel. Det er nesten flatt heile vegen. Fra Lotsberg til Indre Åsane er det ca 2,7 km.

Ein finn kart over turen på denne linken:   Lotsberg – Indre Åsane

GOD TUR!